USDX mất peg giảm mạnh xuống còn 0,54 USD! PancakeSwap và Lista đang khẩn cấp thanh lý 680 triệu USD

由 Stable Labs 發行的 hợp đồng stablecoin tổng hợp USDX gặp phải sự lệch giá lớn, lịch sử lưu hành của token này từng đạt tới 683 triệu USD, hiện tại giá giao dịch đã giảm xuống dưới 0,54 USD, gây lo ngại về khả năng các giao thức tích hợp có thể gặp phản ứng dây chuyền. Các giao thức cho vay on-chain Lista DAO và sàn giao dịch phi tập trung PancakeSwap do Binance hỗ trợ đã tiến hành thanh lý khẩn cấp 680 triệu USD.

Toàn bộ dòng thời gian sự kiện lệch giá USDX

Hợp đồng stablecoin tổng hợp USDX do Stable Labs phát hành gặp phải sự lệch giá lớn, ngày 7 tháng 11 ghi nhận ở mức 0,79 USD, qua đêm đã chạm đáy 0,54 USD. Lịch sử lưu hành của token này từng đạt tới 683 triệu USD, hiện tại giá đã giảm xuống dưới 0,60 USD. Theo trang giá của The Block, giá USDX đang thế chấp khoảng 0,62 USD, nhưng ban đầu từng tăng vọt trên 1,11 USD, sự biến động mạnh này cho thấy thị trường đang cực kỳ hoảng loạn.

Dữ liệu từ CoinMarketCap cho thấy USDX đã được giao dịch trên nhiều nền tảng như sàn tập trung BitMart và sàn phi tập trung Uniswap với USDT. Sự kiện lệch giá vào thứ Năm đã kích hoạt tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư, khối lượng giao dịch tăng vọt nhưng cầu mua rất yếu, khiến giá tiếp tục giảm sâu. Đối với một stablecoin tuyên bố gắn 1:1 với USD, việc giảm xuống còn 0,60 USD đồng nghĩa với việc người nắm giữ đã mất 40% giá trị, điều này thật sự thảm họa.

Sự lệch giá của USDX có thể liên quan đến vụ tấn công trị giá 128 triệu USD vào Balancer vào ngày 3 tháng 11. Balancer là một giao thức AMM quan trọng trên Ethereum, vụ tấn công này đã gây thiệt hại cho nhiều pool thanh khoản của giao thức. Nếu Stable Labs đã thiết lập các vị thế phòng hộ trên Balancer, vụ tấn công có thể đã buộc các vị thế này bị thanh lý cưỡng chế, phá vỡ chiến lược delta trung tính của USDX.

Ngoài ra, sự lệch giá của USDX còn liên quan đến sự sụp đổ của Stream Finance. Ngày 4 tháng 11, Stream Finance tạm dừng rút tiền sau khi quản lý quỹ bên ngoài tiết lộ lỗ 930 triệu USD. Re7 Labs tiết lộ rằng một phần kho bạc của họ nắm giữ stablecoin xUSD của Stream Finance, token này đã mất peg 1 USD sau các cuộc tấn công lỗ hổng trong tuần này. Do hệ sinh thái stablecoin có các mối liên hệ phức tạp, sự lệch giá của một stablecoin thường gây ra phản ứng dây chuyền, ảnh hưởng đến các tài sản liên quan khác.

Cảnh báo khẩn cấp và hành động thanh lý của Lista DAO và PancakeSwap

Các giao thức cho vay on-chain Lista DAO và sàn giao dịch phi tập trung PancakeSwap do Binance hỗ trợ đã phát hành tuyên bố sơ bộ, cho biết họ đang theo dõi sát sao tình hình hoặc cố gắng giảm thiểu rủi ro. Lista DAO đăng trên X rằng: “Chúng tôi đã chú ý đến các kho bạc USDT của MEVCapital và USDX của Re7Labs, và đang theo dõi chặt chẽ các kho bạc này, trong đó các tài sản thế chấp ($sUSDX và $USDX) vẫn tiếp tục đối mặt với lãi suất vay cao bất thường, nhưng chưa có hoạt động trả nợ nào.”

Lãi suất vay cao bất thường thường là tín hiệu rõ ràng về áp lực thị trường. Khi lãi suất vay của một tài sản tăng vọt lên 100% hoặc hơn, điều này cho thấy nhu cầu đối với tài sản đó cực kỳ thiếu hụt hoặc các bên vay đang gặp khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng. Lista DAO chỉ ra rằng “không có hoạt động trả nợ,” điều này ngụ ý rằng các bên vay có thể đã không còn khả năng hoặc không muốn trả nợ, báo hiệu khả năng vỡ nợ sắp xảy ra.

PancakeSwap viết: “Đội ngũ của chúng tôi cũng đã hiểu rõ tình hình các kho bạc bị ảnh hưởng, và đang theo dõi chặt chẽ. Xin quý vị kiểm tra và giám sát các vị thế của mình liên quan đến các kho bạc này trên PancakeSwap. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin và chia sẻ khi cần thiết. Xin lưu ý về an toàn.” Là sàn phi tập trung do Binance hỗ trợ, PancakeSwap có lượng người dùng và thanh khoản lớn trên BNB Chain, cảnh báo này có ảnh hưởng quan trọng đến toàn thị trường.

Phía Lista đã bắt đầu thanh lý các kho USDX/USD1, và đã nhận được sự hỗ trợ từ Re7 Labs, đơn vị đã thiết lập các kho bạc này. Trong tuyên bố khẩn cấp, Lista cho biết: “Hành động này nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại tiềm năng và duy trì môi trường thị trường lành mạnh cho toàn hệ sinh thái.” Cơ chế bỏ phiếu khẩn cấp là phương thức phổ biến trong DeFi để ứng phó khủng hoảng, cho phép cộng đồng nhanh chóng ra quyết định bảo vệ giao thức và người dùng.

Giao thức đã thực hiện một khoản vay flash, thanh lý hơn 3,5 triệu USD USDX và thu hồi hơn 2,9 triệu USD token USD1. Khoản vay flash là công cụ tài chính sáng tạo trong DeFi, cho phép người dùng vay một lượng lớn vốn trong một giao dịch duy nhất, thực hiện các thao tác và hoàn trả trong vài giây. Việc Lista sử dụng vay flash để thanh lý thể hiện khả năng phản ứng nhanh và kỹ thuật cao của nhóm phát triển.

Chiến lược delta trung tính thất bại và rủi ro của stablecoin tổng hợp

USDX sử dụng chiến lược phòng hộ delta trung tính dựa trên các sàn giao dịch để duy trì peg. Chiến lược delta trung tính là việc cùng lúc nắm giữ vị thế mua và bán hợp đồng tương lai, nhằm đối phó rủi ro biến động giá. Ví dụ, Stable Labs có thể nắm giữ BTC và ETH trong dạng spot, đồng thời mở vị thế short trên các hợp đồng vĩnh viễn của BTC và ETH, để kiếm lợi từ phí tài chính.

Tuy nhiên, chiến lược này có điểm yếu chí tử trong điều kiện thị trường cực đoan. Khi thị trường biến động mạnh, giá spot và hợp đồng tương lai có thể tạm thời lệch xa nhau, gây mất hiệu quả phòng hộ. Ngoài ra, nếu sàn giao dịch gặp sự cố kỹ thuật hoặc cơ chế thanh lý cưỡng chế bị kích hoạt, các vị thế phòng hộ có thể bị thanh lý ở thời điểm không thuận lợi, gây thiệt hại lớn.

Các nhà nghiên cứu của công ty quản lý tài sản số Hyperithm, Min, nhận định rằng “tổ hợp của USDX đã không thay đổi trong hơn hai tháng.” “Liệu họ có thực sự quản lý tích cực không? Thậm chí còn có lúc họ thêm vào danh mục các khoản đầu tư lạ như BANANA31,” Min nói. Phát hiện này cho thấy khả năng quản lý rủi ro của Stable Labs còn nhiều điểm đáng bàn.

Rủi ro nội tại của stablecoin tổng hợp

Rủi ro chiến lược: Phòng hộ delta trung tính có thể thất bại trong điều kiện cực đoan

Rủi ro thanh khoản: Các vị thế phòng hộ có thể bị thanh lý cưỡng chế ở mức giá bất lợi

Rủi ro tập trung: Phụ thuộc quá nhiều vào một sàn giao dịch hoặc giao thức duy nhất

Rủi ro quản lý: Quản lý danh mục thiếu kiểm soát và điều chỉnh rủi ro phù hợp

Hành vi thao túng và lãi suất vay 100% bất thường

Một nhà giao dịch khác trên X tên Arabe ₿luechip cho biết, các ví liên quan đến Stable Labs và Babel Finance do người sáng lập Flex Yang của Stable Labs kiểm soát đã bắt đầu phát hành USDX làm tài sản thế chấp để đổi lấy USDC, USDT và USD1 do Trump ủng hộ trên các giao thức Euler, Lista và Silo trong tuần này.

“Có vẻ như tất cả thanh khoản của USDC / USD1 / USDT đều bị sấy khô bởi sUSDX / USDX, chúng được dùng làm tài sản thế chấp trên Euler / Lista / Silo, trả lãi vay 100%, và dường như không có ý định trả nợ,” Arabe ₿luechip viết. “Vay USDX làm tài sản thế chấp, đồng thời trả lãi 100%, ý đồ đằng sau là gì?”

Câu hỏi này chạm vào điểm mấu chốt của sự kiện. Trong điều kiện bình thường, không có bên vay hợp lý nào sẵn sàng trả lãi vay 100% hàng năm, vì điều đó có nghĩa là khoản vay phải sinh lợi hơn 100% để có lãi, điều này cực kỳ khó xảy ra trong bất kỳ thị trường nào. Giả thuyết hợp lý nhất là các bên vay không có ý định trả nợ, mà đang lợi dụng sự lệch giá của USDX làm tài sản thế chấp để vay nhiều stablecoin có giá trị thực (như USDC, USDT), rồi bỏ trốn khỏi nghĩa vụ trả nợ.

Nếu đúng, hành vi này sẽ cấu thành thao túng thị trường rõ ràng hoặc lừa đảo. Nó lợi dụng tính tự động của các giao thức DeFi và tốc độ phản ứng của quản trị phi tập trung để rút tối đa giá trị trước khi hệ thống nhận thức được vấn đề. Hành động thanh lý khẩn cấp của Lista DAO chính là nhằm ngăn chặn tình trạng này tiếp diễn.

Stable Labs dường như vẫn chưa phản hồi về vấn đề này. Công ty này đã phát hành thông cáo báo chí vào năm 2024, cho biết đã huy động 45 triệu USD từ các quỹ như NGC, BAI Capital, Generative Ventures và UOB Venture Management, với định giá 275 triệu USD. Dragonfly Capital và Jeneration Capital cũng là các nhà đầu tư hiện tại. Sự hậu thuẫn của các tổ chức hàng đầu này từng giúp USDX có uy tín, nhưng giờ đây uy tín đó đang nhanh chóng sụp đổ.