Cuộc tranh luận về appchain và blockchain đa năng (GP chain) vẫn là chủ đề nóng trong cộng đồng. Mỗi mô hình đều sở hữu thế mạnh riêng, nhưng xét về lịch sử và kinh tế, lựa chọn xây dựng giao dịch phái sinh (perps) trên GP chain là xu hướng tất yếu.

Thực tế, việc các ứng dụng phát triển blockchain riêng lại đi ngược nguyên tắc phát triển. Những ứng dụng chất lượng nên thúc đẩy sự phát triển của GP chain, thay vì tách biệt thành những hệ sinh thái khép kín.

Tài chính hội tụ

Tài chính hướng đến sự hợp nhất, không phải phân mảnh.

Năm 1921, tại Mỹ có khoảng 30.000 ngân hàng. Đến nay chỉ còn khoảng 4.300—giảm 86%. Nguyên nhân là do hạ tầng chung, tiêu chuẩn đồng nhất và hệ thống thanh toán hiệu quả. Đường ray ít hơn, thanh khoản lớn hơn, quy mô lớn hơn.

Mỗi năm lại xuất hiện thêm nhiều blockchain mới. Tuy nhiên, dù có sự đa dạng, Ethereum—dù chậm và chi phí cao—vẫn đứng đầu về tổng giá trị khóa (TVL). Khoảng cách dẫn đầu gần gấp 10 lần Solana.

Top 5 blockchain dẫn đầu tính đến ngày 31 tháng 08 năm 2025:

Nguồn: https://defillama.com/chain/ethereum

Sau Ethereum, nhiều blockchain đa năng khác liên tục xuất hiện ở vị trí dẫn đầu. HyperEVM, một GP chain vận hành Hyperliquid—appchain duy nhất đạt thành công thực sự.

Thanh toán chung mới là hiệu quả cuối cùng, không phải các silo biệt lập cho từng ứng dụng.

Phân phối là yếu tố quyết định

Nhiều người cho rằng GP chain “chỉ đáp ứng khâu phân phối.” Điều này giống như nói một loại thuốc “chỉ” chữa khỏi ung thư. Trong lĩnh vực tài chính, phân phối chính là lợi thế cạnh tranh.

Khó nhận thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các sản phẩm tài chính sử dụng hàng ngày tại nhiều ngân hàng.

Từ tài khoản thanh toán tới NYSE và Nasdaq, sự khác biệt chủ yếu nằm ở khả năng phân phối và hiệu ứng mạng sẵn có. Hạ tầng máy chủ giá rẻ, khả năng phân phối mới là giá trị thực sự.

Kinh tế nền tảng: Bài học cốt lõi

Nền tảng là động lực phân phối mạnh mẽ.

Lịch sử các nền tảng—hệ điều hành, App Store, Xbox, internet, Telegram—đều chứng minh các ứng dụng đột phá luôn hỗ trợ nền tảng, tự nguyện hoặc bắt buộc, chứ không tách rời.

Khả năng phân phối của nền tảng là rất lớn. Số lượng ứng dụng trên iPhone được cài đặt mà không dùng App Store rất ít. Việc truy cập website mà không thông qua trình duyệt cũng hiếm xảy ra. TikTok không tạo ra hệ điều hành tốt hơn. Facebook không phát triển trình duyệt vượt trội. Halo không sản xuất Xbox ưu việt hơn.

Thực tế, logic ngược lại mới đúng: các ứng dụng nổi bật được khuyến khích đóng góp cho sự phát triển nền tảng.

Ứng dụng đột phá luôn mong muốn nền tảng thành công. Hiệu ứng bánh đà: ứng dụng tạo ra phân phối, phân phối thu hút thêm ứng dụng, kéo theo mở rộng phân phối.

Blockchain xóa bỏ rủi ro độc quyền nền tảng (platform risk) bằng quản trị phi tập trung. Không có trường hợp bị loại khỏi nền tảng phi tập trung như Farmville từng bị loại khỏi Facebook. Lợi ích của nền tảng được duy trì mà không bị lạm quyền. Đó là điểm cốt lõi. Đúng là MegaETH hiện còn mang tính tập trung do cần cân bằng hiệu năng với phi tập trung, nhưng ở giai đoạn cuối, kết quả quan trọng hơn xuất phát điểm.

Kết luận: Giá trị mạng lưới thắng thế

Tài chính hợp nhất. Nền tảng thống lĩnh. Phân phối vượt xa tính năng sản phẩm.

Blockchain chỉ khác biệt ở chỗ, nó thúc đẩy các hiệu ứng này mạnh mẽ hơn.

Tương lai sẽ là perps (và mọi ứng dụng hàng đầu) góp phần củng cố GP chain mạnh nhất. Hiệu ứng mạng lưới không bị phân mảnh, mà được cộng hưởng liên tục.

Lưu ý:

1. Bài viết này được đăng lại từ [wcm_inc]. Mọi quyền tác giả thuộc về chủ sở hữu gốc [wcm_inc]. Nếu cần trao đổi, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn, chúng tôi sẽ hỗ trợ xử lý nhanh chóng.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Ý kiến trong bài viết là quan điểm cá nhân của tác giả, không phải tư vấn đầu tư.
3. Các bản dịch do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Nếu không có thông báo, nghiêm cấm sao chép, phân phối, đạo văn bản dịch.