ERC 404

ERC-404 là tiêu chuẩn token thử nghiệm kết hợp ưu điểm của ERC-20 (token có thể thay thế) và ERC-721 (token không thể thay thế - NFT), tạo nên một loại tài sản lai độc đáo. Tiêu chuẩn này mang tính đột phá khi cho phép token vừa có thể chia nhỏ, vừa đảm bảo tính độc nhất, giúp người sở hữu nắm giữ một phần token đồng thời nhận quyền sở hữu NFT theo tỷ lệ tương ứng. Ra mắt đầu năm 2024 bởi nhóm phát triển ẩn danh Pandora, ERC-404 được xây dựng nhằm khắc phục những hạn chế về thanh khoản và khả năng tiếp cận của các tiêu chuẩn token truyền thống, đặc biệt trong thị trường NFT giá trị cao. Dù chưa được Ethereum công nhận chính thức, ERC-404 đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm lớn trên thị trường, mở ra nhiều hướng ứng dụng mới cho tài sản số.

Nguồn gốc: Quá trình hình thành ERC-404

Tiêu chuẩn ERC-404 ra đời từ nhu cầu thực tế của cộng đồng tiền mã hóa về các dạng tài sản linh hoạt hơn. Trước đây, token ERC-20 nổi bật với tính thanh khoản và khả năng chia nhỏ, còn NFT ERC-721 lại mang tính độc nhất và không thể thay thế, nhưng hai tiêu chuẩn này luôn tách biệt.

ERC-404 được nhóm Pandora phát triển vào tháng 2 năm 2024 dưới dạng giao thức thử nghiệm, không chính thức. Tiêu chuẩn này không trải qua quy trình Đề xuất Cải tiến Ethereum (EIP), đồng nghĩa với việc chưa được công nhận chính thức trên Ethereum.

Khác biệt với các tiêu chuẩn token truyền thống, ERC-404 hướng đến việc tạo ra một loại tài sản hoàn toàn mới, giải quyết vấn đề thanh khoản và rào cản gia nhập cao trên thị trường NFT. Đặc biệt, tiêu chuẩn này nhắm đến các dự án NFT blue-chip đắt đỏ, giúp nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ dàng tiếp cận.

Ngay sau khi ra mắt, các token ERC-404 (chẳng hạn Pandora) đã nhanh chóng tạo sức hút lớn trên thị trường với khối lượng giao dịch nổi bật, thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đối với mô hình tài sản lai này.

Cơ chế hoạt động: ERC-404 vận hành như thế nào?

Cơ chế vận hành của ERC-404 dựa trên thiết kế smart contract sáng tạo, kết hợp các đặc điểm của hai tiêu chuẩn token khác nhau:

1. Cơ chế sở hữu phân mảnh: Khi người dùng mua một phần token ERC-404, hệ thống sẽ tự động xác định tỷ lệ sở hữu. Ví dụ, nếu một token hoàn chỉnh tương ứng một NFT, sở hữu 0,5 token nghĩa là nắm giữ 50% quyền sở hữu NFT đó.

2. Tự động mint và burn: Khi người dùng mua đủ token để đạt tới đơn vị nguyên (ví dụ 1,0), hệ thống sẽ tự động mint NFT tương ứng. Ngược lại, khi người dùng bán token khiến số dư giảm xuống dưới đơn vị nguyên, NFT tương ứng sẽ bị burn hoặc được chuyển đi.

3. Quy trình xử lý giao dịch: ERC-404 triển khai các hook giao dịch phức tạp để kiểm tra biến động số dư mỗi lần chuyển và kích hoạt thao tác mint, chuyển hoặc burn NFT tương ứng, đảm bảo token và NFT luôn đồng bộ.

4. Quản lý metadata: Giống như NFT truyền thống, NFT ERC-404 chứa metadata xác định các thuộc tính và đặc điểm riêng biệt, thường được lưu trữ trực tiếp trên chuỗi hoặc qua các hệ thống phân tán như IPFS.

Trong quá trình triển khai, ERC-404 ghi đè các hàm chuẩn của ERC-20 và ERC-721, thiết lập liên kết logic giữa hai tiêu chuẩn để chúng hoạt động như một loại tài sản thống nhất.

Rủi ro và thách thức của ERC-404

Là một tiêu chuẩn thử nghiệm, ERC-404 đối diện nhiều rủi ro và thách thức:

1. Rủi ro kỹ thuật

   • Mã chưa kiểm toán: Nhiều dự án ERC-404 chưa được kiểm toán bảo mật toàn diện, tiềm ẩn lỗ hổng chưa phát hiện
   • Tiêu hao gas cao: Hoạt động mint và burn NFT bổ sung cho mỗi giao dịch khiến chi phí giao dịch tăng mạnh
   • Nguy cơ tấn công reentrancy: Logic giao dịch phức tạp làm tăng khả năng bị tấn công reentrancy trên smart contract
   • Vấn đề tương thích giao diện: Việc triển khai không chuẩn hóa gây khó khăn khi tích hợp với hệ sinh thái DeFi hiện tại

2. Thách thức pháp lý

   • Tình trạng pháp lý chưa rõ ràng: Loại tài sản lai có thể gặp bất ổn pháp lý, mỗi quốc gia có thể phân loại khác nhau
   • Rủi ro luật chứng khoán: Sở hữu NFT phân mảnh có thể bị xem là chứng khoán theo luật một số nước, gây khó khăn về tuân thủ

3. Rủi ro thị trường

   • Tính thử nghiệm: Do chưa là tiêu chuẩn chính thức, ERC-404 có thể không đạt được sự chấp nhận lâu dài
   • Lo ngại thanh khoản: Dù mục tiêu là tăng thanh khoản, ERC-404 vẫn có thể đối mặt tình trạng cạn thanh khoản khi thị trường biến động mạnh
   • Biến động giá: Nhà đầu tư sớm có thể chịu biến động giá mạnh

4. Vấn đề chuẩn hóa

   • Thiếu công nhận chính thức: Không được Ethereum công nhận chính thức nên khả năng áp dụng rộng rãi bị hạn chế
   • Triển khai không đồng nhất: Các dự án khác nhau triển khai theo nhiều cách khác nhau, thiếu tiêu chuẩn chung
   • Khả năng tương thích tương lai: Các nâng cấp của Ethereum có thể ảnh hưởng đến chức năng, đặc biệt nếu xuất hiện các tiêu chuẩn chính thức tương tự qua quy trình EIP

Nhà phát triển và cộng đồng ủng hộ ERC-404 cần chủ động khắc phục các thách thức này thông qua tối ưu hóa mã, kiểm toán bảo mật và quản trị cộng đồng để nâng cao độ tin cậy và bền vững cho tiêu chuẩn.

ERC-404 là thử nghiệm nổi bật trong lĩnh vực tài sản blockchain, sáng tạo kết hợp ưu điểm của các tiêu chuẩn hiện có để mở ra nhiều khả năng mới cho thị trường tài sản số. Mô hình token lai này không chỉ tăng thanh khoản và khả năng tiếp cận NFT giá trị cao mà còn đem lại nhiều lựa chọn thiết kế tài sản linh hoạt cho nhà sáng tạo. Dù còn nhiều thách thức kỹ thuật và pháp lý, ERC-404 vẫn thể hiện tiềm năng đổi mới công nghệ tiền mã hóa và có thể mở ra xu hướng mới cho số hóa tài sản trong tương lai. Khi công nghệ dần hoàn thiện và thị trường xác thực, ERC-404 hoặc các tiêu chuẩn token lai tương tự có thể tái định nghĩa khái niệm sở hữu số, thúc đẩy hệ sinh thái tài sản blockchain phát triển toàn diện hơn.