Giới thiệu: Những mối đe dọa đối mặt với thời kỳ vàng
Trong hơn mười năm qua, thị trường chứng khoán Mỹ hoạt động như một con thú mạnh mẽ, mang lại lợi nhuận đáng kinh ngạc mà gần như không bị ngắt quãng. Kể từ tháng 8 năm 2010, chỉ số S&P 500 đã tăng vọt 487%, biến tài sản của các nhà đầu tư bình thường thành tài sản đáng kinh ngạc. Sự sụt giảm đáng kể duy nhất xảy ra vào năm 2022, khi thị trường giảm 25% do Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất mạnh mẽ và tỷ lệ lạm phát đạt 10%, nhưng đó chỉ là một cú sốc tạm thời. Đến năm 2024, thị trường đã trở lại mức cao nhất trong lịch sử, dễ dàng vượt qua đại dịch toàn cầu, lạm phát không kiểm soát và chu kỳ tăng lãi suất nhanh nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, dưới bề ngoài rực rỡ này, một cơn bão đang hình thành. Các chuyên gia đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, chỉ ra rằng các yếu tố cơ bản vĩ mô và các chỉ số tiên đoán ẩn chứa cho thấy nền kinh tế Mỹ đang đứng bên bờ bong bóng - một cuộc suy thoái có thể gây ra sự vỡ bong bóng sắp xảy ra.
Bài viết này phân tích sâu sắc các chỉ số kinh tế mới nhất năm 2025, ý kiến của các chuyên gia và các xu hướng cụ thể của ngành, tiết lộ lý do tại sao sự cuồng nhiệt của thị trường có thể sớm nhường chỗ cho thực tế tỉnh táo.
Tín hiệu cảnh báo vĩ mô: Dù có được đặt tên như thế nào, cũng chỉ là bong bóng
Chỉ số Buffett: Cờ đỏ của điểm cao lịch sử
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của bong bóng thị trường là chỉ số Buffett, so sánh tổng giá trị thị trường chứng khoán Mỹ với GDP quốc gia. Chỉ số này được chính Warren Buffett công nhận, cung cấp một tiêu chuẩn đo lường đơn giản về việc cổ phiếu có bị định giá quá cao so với sản lượng kinh tế hay không. Tính đến tháng 8 năm 2025, chỉ số Buffett dựa trên chỉ số Wilshire 5000 đã đạt mức chưa từng có là 210%, vượt qua đỉnh điểm trước cuộc suy thoái lớn năm 2007 và cao hơn nhiều so với đỉnh điểm khoảng 140% trong bong bóng Internet năm 2000.
Con số này là một cảnh báo nghiêm trọng. Trong lịch sử, chỉ số Buffett vượt quá 100% đã chỉ ra rằng thị trường bị đánh giá quá cao, vượt quá 150% thì bước vào lĩnh vực bong bóng. Mức 210% có nghĩa là giả định định giá thị trường rằng lợi nhuận doanh nghiệp và tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục duy trì với tốc độ đáng kinh ngạc vô thời hạn - giả định này vi phạm quy luật của chu kỳ kinh tế. Những người chỉ trích có thể cho rằng nền kinh tế hiện đại do các gã khổng lồ công nghệ và tài sản vô hình thúc đẩy có thể hỗ trợ định giá cao hơn. Tuy nhiên, ngay cả khi xem xét những thay đổi này, mức độ định giá vẫn cao gấp đôi mức trung bình lịch sử, cho thấy sự tách biệt giữa sự cuồng nhiệt của Phố Wall và thực tế của Phố Chính.
Tỷ lệ CAPE: Góc nhìn 150 năm
Chỉ số bổ sung cho chỉ số Buffett là tỷ lệ P/E điều chỉnh theo chu kỳ (tỷ lệ CAPE), còn được gọi là tỷ lệ Shiller, nó đánh giá xem cổ phiếu có bị định giá quá cao hay không bằng cách làm mượt lợi nhuận doanh nghiệp trong mười năm. Tính đến tháng 8 năm 2025, tỷ lệ CAPE đạt 38,6, là điểm cao thứ hai trong 154 năm lịch sử của nó, chỉ sau mức 44,0 trong thời kỳ bong bóng Internet năm 2000. Chỉ số này thông qua việc điều chỉnh lạm phát và trung bình lợi nhuận mười năm, đã loại bỏ tiếng ồn ngắn hạn, tiết lộ giá trị thực của thị trường. Tỷ lệ CAPE 38,6 gấp hơn hai lần giá trị trung bình lịch sử 17, cho thấy giá cổ phiếu gần như không có chỗ cho sai sót trong dự đoán hiệu suất kinh tế.
Độ tin cậy lịch sử của tỷ lệ CAPE khiến nó khó bị bỏ qua. Trong hơn 150 năm lịch sử, nó luôn chính xác chỉ ra sự quá mức trước những điều chỉnh lớn của thị trường. Ví dụ, vào năm 2000, đỉnh điểm của tỷ lệ này đã báo hiệu sự sụp đổ 50% của chỉ số S&P 500; vào năm 2007, chỉ số 27 đã báo hiệu sự sụt giảm 57% trong thời kỳ đại suy thoái. Mức độ hiện tại cho thấy cổ phiếu đang kỳ vọng vào tăng trưởng lợi nhuận không bền vững, nếu tình hình kinh tế xấu đi, gần như không có chỗ để xoay sở.
Các chỉ số định giá khác: Giọng điệu thận trọng nhất quán
Ngoài chỉ số Buffett và tỷ lệ CAPE, các chỉ số khác đã phóng đại thêm câu chuyện về bong bóng. P/E của S&P 500 đang ở mức cao lịch sử, trong khi tỷ suất cổ tức gần mức thấp nhất trong lịch sử, cho thấy nhà đầu tư đang trả giá cao để có được một mức thu nhập rất mỏng manh. Hơn nữa, sự phụ thuộc của thị trường vào một số gã khổng lồ công nghệ - được gọi là "bảy gã khổng lồ" - đã đẩy rủi ro tập trung lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, gợi nhớ lại cơn sốt công nghệ thời kỳ Internet. Những chỉ số này cùng nhau vẽ nên một bức tranh về thị trường xa rời các yếu tố cơ bản, được thúc đẩy bởi động lực và tâm lý lạc quan, chứ không phải là sự tăng trưởng bền vững.
Chỉ số tiên đoán: Những vết nứt trong nền tảng
Mặc dù các chỉ số vĩ mô đang kêu gọi sự đánh giá cao, nhưng các chỉ số tiên đoán cho thấy nền kinh tế đã bắt đầu sụp đổ dưới áp lực. Những tín hiệu này thường bị dữ liệu GDP hàng đầu và lợi nhuận doanh nghiệp vượt kỳ vọng che lấp, nhưng chúng chỉ ra sự chậm lại có thể gây ra sự sụp đổ của thị trường.
Suy thoái vận chuyển: chim hoàng yến trong mỏ than
Ngành vận tải và logistics là chỉ báo của hoạt động kinh tế, hiện đang trải qua suy thoái toàn diện. Đến tháng 8 năm 2025, chỉ số ngành vận tải S&P đã giảm 43% so với mức đỉnh, trong khi giá cổ phiếu của các công ty lớn như UPS và FedEx đã giảm lần lượt 62% và 36% từ mức cao gần đây. Đây không chỉ là biến động tạm thời - mà là tín hiệu hệ thống về sự giảm nhu cầu. Sự giảm sút khối lượng hàng hóa vận chuyển trong chuỗi cung ứng cho thấy hoạt động tiêu dùng và công nghiệp đang suy yếu, điều này tương phản rõ rệt với việc chỉ số S&P 500 đạt mức cao kỷ lục.
Craig Fuller của FreightWaves đã cảnh báo từ tháng 4 năm 2025 rằng khối lượng hàng hóa đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ thời kỳ đại dịch, ngành công nghiệp đang bên bờ vực sụp đổ. Dự đoán này đã trở thành hiện thực, các công ty vận tải đang phải đối mặt với ngày càng nhiều vụ phá sản. Báo cáo của Apollo Global Management vào tháng 4 năm 2025 có tiêu đề "Sự chậm lại của việc điều chỉnh thương mại tự nguyện" chỉ ra rằng ngày 2 tháng 4 - ngày có hiệu lực thuế quan của Trump - là chất xúc tác cho sự chậm lại này. Mặc dù việc nhập khẩu trước đã tạm thời che giấu sự chậm lại, nhưng dữ liệu tháng 8 năm 2025 cho thấy lưu lượng cảng giảm mạnh, xác nhận rằng mùa cao điểm đã kết thúc. Khó khăn của ngành vận tải hàng hóa là chỉ báo hàng đầu về sự yếu kém của nền kinh tế hàng hóa, làm suy yếu tuyên bố về sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế.
Cuộc chiến của ngành bán lẻ: Người tiêu dùng gặp khó khăn
Ngành bán lẻ, một trụ cột kinh tế quan trọng khác, cũng đang phát đi tín hiệu cảnh báo. Giá cổ phiếu của Target đã giảm mạnh 61% từ đỉnh cao, chỉ trong năm 2025 đã giảm 28%, phản ánh sự yếu kém chung của chi tiêu tiêu dùng. Các nhà bán lẻ khác như Adidas (giảm 18%) và Under Armour (giảm 36%) cũng đang gặp khó khăn, lợi nhuận chỉ vừa đủ đạt được kỳ vọng thấp hơn được đặt ra trong thời kỳ áp lực thuế quan cao. Walmart, một chỉ số về chi tiêu tiêu dùng, gần đây đã cảnh báo rằng năm 2025 sẽ chậm lại, đề cập đến chi phí liên quan đến thuế quan và hành vi thận trọng của người tiêu dùng.
Chi tiêu của người tiêu dùng chiếm khoảng 70% GDP của Mỹ và hiện đang phải đối mặt với áp lực. Chỉ số niềm tin tiêu dùng của Đại học Michigan đã giảm mạnh xuống 57.9 vào tháng 3 năm 2025, giảm 10.5% so với tháng trước, cho thấy niềm tin đang bị xói mòn. Doanh số bán lẻ tuy có tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước, nhưng đã giảm gần 1% từ tháng 12 năm 2024 đến tháng 1 năm 2025, mức giảm vượt quá dự đoán của các nhà kinh tế. Nhu cầu yếu kém cùng với sự gia tăng số vụ phá sản - số vụ phá sản ở Mỹ đạt mức cao nhất trong 14 năm vào năm 2025 - cho thấy người tiêu dùng đang gặp khó khăn do lạm phát và sự không chắc chắn trong chính sách.
Sự biến động thuế quan: Cú sốc do chính sách gây ra
Các mức thuế mà Tổng thống Trump áp dụng vào đầu năm 2025 đối với Canada, Trung Quốc và Mexico đã dẫn đến các biện pháp trả đũa, làm gián đoạn chuỗi cung ứng và tăng chi phí. Mô hình GDPNow của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta ước tính rằng GDP quý đầu tiên của năm 2025 sẽ giảm 2,8% theo năm, một sự tương phản rõ rệt với mức tăng 2,3% của quý IV năm 2024. Dự báo cho quý III năm 2025 của Morningstar chỉ ra rằng thuế quan đã làm giảm dự báo tăng trưởng GDP thực tế trong năm 2025-2026 xuống 0,7%, trong khi dự báo lạm phát cùng kỳ tăng 1,6%.
Thuế quan cũng làm trầm trọng thêm sự biến động của thị trường. Chỉ số S&P 500 đã xóa bỏ toàn bộ mức tăng sau bầu cử vào tháng 3 năm 2025, mất đi giá trị 3,3 nghìn tỷ đô la kể từ ngày 19 tháng 2. Chỉ số Dow Jones Industrial Average đã giảm hơn 600 điểm chỉ trong một đêm, đồng đô la giảm xuống mức thấp nhất trong ba tháng, vì các nhà đầu tư chuẩn bị cho một nền kinh tế yếu kém. Những sự xáo trộn này làm nổi bật cách mà sự không chắc chắn về chính sách có thể khuếch đại sự mong manh của nền kinh tế, đẩy thị trường đã bị định giá quá cao đến bờ vực.
Tiếng nói của các chuyên gia: Bản hợp xướng lo lắng
Các nhà kinh tế học và chiến lược gia ngày càng thẳng thắn cảnh báo về rủi ro suy thoái. Paul Dietrich từ B. Riley Wealth Management cảnh báo rằng nếu định giá trở về mức bình thường và suy thoái xảy ra, chỉ số S&P 500 có thể giảm mạnh từ 48% đến 49%, ông đề cập đến chỉ số Buffett trên 180% và các chỉ số định giá cao khác. Moody's Analytics cho rằng nền kinh tế "đang ở bờ vực suy thoái", bị ảnh hưởng bởi thuế quan và các chính sách nhập cư hạn chế, dẫn đến tình trạng stagflation. Các nhà giao dịch Polymarket ước tính khả năng suy thoái vào năm 2025 là 40%, tăng từ 20% so với một tháng trước, phản ánh sự bất an ngày càng tăng của thị trường.
Chỉ số kinh tế hàng đầu (LEI) của Ủy ban Hội nghị mặc dù không còn báo hiệu một cuộc suy thoái sắp xảy ra, nhưng vẫn đang giảm, giảm 0,3% xuống còn 101,5 vào tháng 1 năm 2025. Tuy nhiên, thay đổi hàng năm trong sáu tháng của LEI đã thu hẹp lại, cho thấy sự chậm lại của nền kinh tế chứ không phải là sự sụp đổ ngay lập tức. JPMorgan dự đoán xác suất suy thoái vào cuối năm là 35%-45%, trong khi Goldman Sachs ước tính là 15%-20%. Những dự đoán khác nhau này phản ánh tín hiệu kinh tế hỗn hợp: sự kiên cường trong các lĩnh vực như thị trường lao động (tỷ lệ thất nghiệp tháng 7 năm 2025 là 4,2%), nhưng sự yếu kém ngày càng gia tăng trong các lĩnh vực như niềm tin của người tiêu dùng và vận tải.
Phản bác ý kiến: Lần này có khác không?
Những người hoài nghi về lý thuyết bong bóng cho rằng nền kinh tế đã trải qua những thay đổi cơ bản. Sự thống trị của các gã khổng lồ công nghệ cùng với tỷ suất lợi nhuận cao và ảnh hưởng toàn cầu có thể cung cấp lý do cho việc định giá cao. Sự gia tăng năng suất do trí tuệ nhân tạo thúc đẩy và nền kinh tế dịch vụ có thể tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng, như một số bài đăng trên X đã gợi ý. Hơn nữa, thị trường lao động vẫn duy trì tương đối mạnh mẽ, số việc làm trống ổn định, và chỉ báo suy thoái Sahm tháng 2 năm 2025 là 0.27, thấp hơn ngưỡng 0.50 để kích hoạt tín hiệu suy thoái.
Thị trường bất động sản cũng cho thấy sự kiên cường. Giá nhà trong quý đầu tiên của năm 2025 tăng 4% so với cùng kỳ năm trước, đi ngược lại với mô hình giảm giá trước suy thoái. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ám chỉ sẽ giảm lãi suất vào quý ba năm 2025 - Morningstar dự đoán lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm sẽ giảm xuống 3,25% vào tháng 10 năm 2028 - có thể kích thích thêm tăng trưởng. Những yếu tố này cho thấy nền kinh tế có thể tránh được sự sụp đổ, và định giá phản ánh một trạng thái bình thường mới chứ không phải là bong bóng.
Tuy nhiên, những lập luận này trở nên yếu ớt dưới áp lực của dữ liệu lịch sử. Kỷ lục 150 năm của tỷ lệ CAPE và sự nhất quán 50 năm của chỉ số Buffett là điều khó có thể phủ nhận. Ngay cả khi sự tăng trưởng do công nghệ thúc đẩy cung cấp lý do cho việc định giá cao hơn, mức cực đoan của chỉ số Buffett 210% và tỷ lệ CAPE 38.6 gần như không có chỗ cho sai sót. Sự suy giảm vận tải, khó khăn trong bán lẻ và sự biến động do thuế quan không phải là những chỉ số trừu tượng, mà là dấu hiệu cụ thể của khủng hoảng kinh tế, có thể dẫn đến một cuộc suy thoái rộng hơn.
Triển vọng phía trước: Mùa đông 2025 và tương lai
Vào năm 2025, nền kinh tế Mỹ đứng trước ngã ba đường. Các yếu tố cơ bản vĩ mô - Chỉ số Buffett 210%, tỷ lệ CAPE 38.6 - đang kêu gọi bong bóng, trong khi các chỉ số dự báo như vận tải, bán lẻ và phá sản cho thấy nền kinh tế đã ở trên bờ vực sụp đổ. Sự sụt giảm 2.1% của chỉ số S&P 500 vào năm 2025 che giấu sự yếu kém sâu hơn, các ngành như logistics và bán lẻ đã rơi vào khốn khổ. Thuế quan, sự không chắc chắn trong chính sách và sự giảm sút niềm tin của người tiêu dùng đã khuếch đại những rủi ro này, dự kiến tăng trưởng GDP cả năm chỉ đạt 1.7%-2.4%.
Những tháng tới sẽ rất quan trọng. Nếu việc vận chuyển phá sản gia tăng, lợi nhuận bán lẻ không đạt kỳ vọng, hoặc chi tiêu của người tiêu dùng sụp đổ, sự đánh giá cao của thị trường có thể nhanh chóng sụp đổ. Như Dietrich đã dự đoán, sự sụp đổ 48%-49% của chỉ số S&P 500 sẽ xóa bỏ hàng triệu tỷ đô la tài sản, kéo giá trị về mức chuẩn lịch sử. Ngược lại, việc Cục Dự trữ Liên bang cắt giảm lãi suất hoặc căng thẳng thương mại giảm bớt có thể kéo dài thời gian, trì hoãn sự sụp đổ không thể tránh khỏi. Nhưng lịch sử cho thấy, bong bóng không giảm bớt một cách nhẹ nhàng - một khi vỡ, hậu quả sẽ nhanh chóng và nghiêm trọng.
Kết luận: Chuẩn bị cho những điều không thể tránh khỏi
Thời kỳ hoàng kim của thị trường chứng khoán Mỹ là một hành trình phi thường, nhưng dấu hiệu bong bóng đã không thể bỏ qua. Chỉ số Buffett và tỷ lệ CAPE, với hàng chục năm dữ liệu hỗ trợ, chỉ ra sự định giá lịch sử cao. Sự sụp đổ trong vận chuyển, khủng hoảng bán lẻ và sự biến động do thuế quan thúc đẩy là những chỉ số tiên đoán cho thấy sự đổ vỡ của nền kinh tế. Mặc dù những người lạc quan hy vọng vào một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng, sự tách biệt rõ ràng giữa đỉnh cao của Phố Wall và những khó khăn của phố chính. Các nhà đầu tư nên coi trọng những cảnh báo này, đa dạng hóa danh mục đầu tư và chuẩn bị cho những biến động. Mùa đông năm 2025 có thể đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ hoàng kim - hoặc là sự khởi đầu của một sự thanh lý đau đớn.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Bom hẹn giờ: Phân tích bong bóng kinh tế Mỹ năm 2025
Giới thiệu: Những mối đe dọa đối mặt với thời kỳ vàng
Trong hơn mười năm qua, thị trường chứng khoán Mỹ hoạt động như một con thú mạnh mẽ, mang lại lợi nhuận đáng kinh ngạc mà gần như không bị ngắt quãng. Kể từ tháng 8 năm 2010, chỉ số S&P 500 đã tăng vọt 487%, biến tài sản của các nhà đầu tư bình thường thành tài sản đáng kinh ngạc. Sự sụt giảm đáng kể duy nhất xảy ra vào năm 2022, khi thị trường giảm 25% do Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất mạnh mẽ và tỷ lệ lạm phát đạt 10%, nhưng đó chỉ là một cú sốc tạm thời. Đến năm 2024, thị trường đã trở lại mức cao nhất trong lịch sử, dễ dàng vượt qua đại dịch toàn cầu, lạm phát không kiểm soát và chu kỳ tăng lãi suất nhanh nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, dưới bề ngoài rực rỡ này, một cơn bão đang hình thành. Các chuyên gia đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, chỉ ra rằng các yếu tố cơ bản vĩ mô và các chỉ số tiên đoán ẩn chứa cho thấy nền kinh tế Mỹ đang đứng bên bờ bong bóng - một cuộc suy thoái có thể gây ra sự vỡ bong bóng sắp xảy ra.
Bài viết này phân tích sâu sắc các chỉ số kinh tế mới nhất năm 2025, ý kiến của các chuyên gia và các xu hướng cụ thể của ngành, tiết lộ lý do tại sao sự cuồng nhiệt của thị trường có thể sớm nhường chỗ cho thực tế tỉnh táo.
Tín hiệu cảnh báo vĩ mô: Dù có được đặt tên như thế nào, cũng chỉ là bong bóng
Chỉ số Buffett: Cờ đỏ của điểm cao lịch sử
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của bong bóng thị trường là chỉ số Buffett, so sánh tổng giá trị thị trường chứng khoán Mỹ với GDP quốc gia. Chỉ số này được chính Warren Buffett công nhận, cung cấp một tiêu chuẩn đo lường đơn giản về việc cổ phiếu có bị định giá quá cao so với sản lượng kinh tế hay không. Tính đến tháng 8 năm 2025, chỉ số Buffett dựa trên chỉ số Wilshire 5000 đã đạt mức chưa từng có là 210%, vượt qua đỉnh điểm trước cuộc suy thoái lớn năm 2007 và cao hơn nhiều so với đỉnh điểm khoảng 140% trong bong bóng Internet năm 2000.
Con số này là một cảnh báo nghiêm trọng. Trong lịch sử, chỉ số Buffett vượt quá 100% đã chỉ ra rằng thị trường bị đánh giá quá cao, vượt quá 150% thì bước vào lĩnh vực bong bóng. Mức 210% có nghĩa là giả định định giá thị trường rằng lợi nhuận doanh nghiệp và tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục duy trì với tốc độ đáng kinh ngạc vô thời hạn - giả định này vi phạm quy luật của chu kỳ kinh tế. Những người chỉ trích có thể cho rằng nền kinh tế hiện đại do các gã khổng lồ công nghệ và tài sản vô hình thúc đẩy có thể hỗ trợ định giá cao hơn. Tuy nhiên, ngay cả khi xem xét những thay đổi này, mức độ định giá vẫn cao gấp đôi mức trung bình lịch sử, cho thấy sự tách biệt giữa sự cuồng nhiệt của Phố Wall và thực tế của Phố Chính.
Tỷ lệ CAPE: Góc nhìn 150 năm
Chỉ số bổ sung cho chỉ số Buffett là tỷ lệ P/E điều chỉnh theo chu kỳ (tỷ lệ CAPE), còn được gọi là tỷ lệ Shiller, nó đánh giá xem cổ phiếu có bị định giá quá cao hay không bằng cách làm mượt lợi nhuận doanh nghiệp trong mười năm. Tính đến tháng 8 năm 2025, tỷ lệ CAPE đạt 38,6, là điểm cao thứ hai trong 154 năm lịch sử của nó, chỉ sau mức 44,0 trong thời kỳ bong bóng Internet năm 2000. Chỉ số này thông qua việc điều chỉnh lạm phát và trung bình lợi nhuận mười năm, đã loại bỏ tiếng ồn ngắn hạn, tiết lộ giá trị thực của thị trường. Tỷ lệ CAPE 38,6 gấp hơn hai lần giá trị trung bình lịch sử 17, cho thấy giá cổ phiếu gần như không có chỗ cho sai sót trong dự đoán hiệu suất kinh tế.
Độ tin cậy lịch sử của tỷ lệ CAPE khiến nó khó bị bỏ qua. Trong hơn 150 năm lịch sử, nó luôn chính xác chỉ ra sự quá mức trước những điều chỉnh lớn của thị trường. Ví dụ, vào năm 2000, đỉnh điểm của tỷ lệ này đã báo hiệu sự sụp đổ 50% của chỉ số S&P 500; vào năm 2007, chỉ số 27 đã báo hiệu sự sụt giảm 57% trong thời kỳ đại suy thoái. Mức độ hiện tại cho thấy cổ phiếu đang kỳ vọng vào tăng trưởng lợi nhuận không bền vững, nếu tình hình kinh tế xấu đi, gần như không có chỗ để xoay sở.
Các chỉ số định giá khác: Giọng điệu thận trọng nhất quán
Ngoài chỉ số Buffett và tỷ lệ CAPE, các chỉ số khác đã phóng đại thêm câu chuyện về bong bóng. P/E của S&P 500 đang ở mức cao lịch sử, trong khi tỷ suất cổ tức gần mức thấp nhất trong lịch sử, cho thấy nhà đầu tư đang trả giá cao để có được một mức thu nhập rất mỏng manh. Hơn nữa, sự phụ thuộc của thị trường vào một số gã khổng lồ công nghệ - được gọi là "bảy gã khổng lồ" - đã đẩy rủi ro tập trung lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, gợi nhớ lại cơn sốt công nghệ thời kỳ Internet. Những chỉ số này cùng nhau vẽ nên một bức tranh về thị trường xa rời các yếu tố cơ bản, được thúc đẩy bởi động lực và tâm lý lạc quan, chứ không phải là sự tăng trưởng bền vững.
Chỉ số tiên đoán: Những vết nứt trong nền tảng
Mặc dù các chỉ số vĩ mô đang kêu gọi sự đánh giá cao, nhưng các chỉ số tiên đoán cho thấy nền kinh tế đã bắt đầu sụp đổ dưới áp lực. Những tín hiệu này thường bị dữ liệu GDP hàng đầu và lợi nhuận doanh nghiệp vượt kỳ vọng che lấp, nhưng chúng chỉ ra sự chậm lại có thể gây ra sự sụp đổ của thị trường.
Suy thoái vận chuyển: chim hoàng yến trong mỏ than
Ngành vận tải và logistics là chỉ báo của hoạt động kinh tế, hiện đang trải qua suy thoái toàn diện. Đến tháng 8 năm 2025, chỉ số ngành vận tải S&P đã giảm 43% so với mức đỉnh, trong khi giá cổ phiếu của các công ty lớn như UPS và FedEx đã giảm lần lượt 62% và 36% từ mức cao gần đây. Đây không chỉ là biến động tạm thời - mà là tín hiệu hệ thống về sự giảm nhu cầu. Sự giảm sút khối lượng hàng hóa vận chuyển trong chuỗi cung ứng cho thấy hoạt động tiêu dùng và công nghiệp đang suy yếu, điều này tương phản rõ rệt với việc chỉ số S&P 500 đạt mức cao kỷ lục.
Craig Fuller của FreightWaves đã cảnh báo từ tháng 4 năm 2025 rằng khối lượng hàng hóa đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ thời kỳ đại dịch, ngành công nghiệp đang bên bờ vực sụp đổ. Dự đoán này đã trở thành hiện thực, các công ty vận tải đang phải đối mặt với ngày càng nhiều vụ phá sản. Báo cáo của Apollo Global Management vào tháng 4 năm 2025 có tiêu đề "Sự chậm lại của việc điều chỉnh thương mại tự nguyện" chỉ ra rằng ngày 2 tháng 4 - ngày có hiệu lực thuế quan của Trump - là chất xúc tác cho sự chậm lại này. Mặc dù việc nhập khẩu trước đã tạm thời che giấu sự chậm lại, nhưng dữ liệu tháng 8 năm 2025 cho thấy lưu lượng cảng giảm mạnh, xác nhận rằng mùa cao điểm đã kết thúc. Khó khăn của ngành vận tải hàng hóa là chỉ báo hàng đầu về sự yếu kém của nền kinh tế hàng hóa, làm suy yếu tuyên bố về sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế.
Cuộc chiến của ngành bán lẻ: Người tiêu dùng gặp khó khăn
Ngành bán lẻ, một trụ cột kinh tế quan trọng khác, cũng đang phát đi tín hiệu cảnh báo. Giá cổ phiếu của Target đã giảm mạnh 61% từ đỉnh cao, chỉ trong năm 2025 đã giảm 28%, phản ánh sự yếu kém chung của chi tiêu tiêu dùng. Các nhà bán lẻ khác như Adidas (giảm 18%) và Under Armour (giảm 36%) cũng đang gặp khó khăn, lợi nhuận chỉ vừa đủ đạt được kỳ vọng thấp hơn được đặt ra trong thời kỳ áp lực thuế quan cao. Walmart, một chỉ số về chi tiêu tiêu dùng, gần đây đã cảnh báo rằng năm 2025 sẽ chậm lại, đề cập đến chi phí liên quan đến thuế quan và hành vi thận trọng của người tiêu dùng.
Chi tiêu của người tiêu dùng chiếm khoảng 70% GDP của Mỹ và hiện đang phải đối mặt với áp lực. Chỉ số niềm tin tiêu dùng của Đại học Michigan đã giảm mạnh xuống 57.9 vào tháng 3 năm 2025, giảm 10.5% so với tháng trước, cho thấy niềm tin đang bị xói mòn. Doanh số bán lẻ tuy có tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước, nhưng đã giảm gần 1% từ tháng 12 năm 2024 đến tháng 1 năm 2025, mức giảm vượt quá dự đoán của các nhà kinh tế. Nhu cầu yếu kém cùng với sự gia tăng số vụ phá sản - số vụ phá sản ở Mỹ đạt mức cao nhất trong 14 năm vào năm 2025 - cho thấy người tiêu dùng đang gặp khó khăn do lạm phát và sự không chắc chắn trong chính sách.
Sự biến động thuế quan: Cú sốc do chính sách gây ra
Các mức thuế mà Tổng thống Trump áp dụng vào đầu năm 2025 đối với Canada, Trung Quốc và Mexico đã dẫn đến các biện pháp trả đũa, làm gián đoạn chuỗi cung ứng và tăng chi phí. Mô hình GDPNow của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta ước tính rằng GDP quý đầu tiên của năm 2025 sẽ giảm 2,8% theo năm, một sự tương phản rõ rệt với mức tăng 2,3% của quý IV năm 2024. Dự báo cho quý III năm 2025 của Morningstar chỉ ra rằng thuế quan đã làm giảm dự báo tăng trưởng GDP thực tế trong năm 2025-2026 xuống 0,7%, trong khi dự báo lạm phát cùng kỳ tăng 1,6%.
Thuế quan cũng làm trầm trọng thêm sự biến động của thị trường. Chỉ số S&P 500 đã xóa bỏ toàn bộ mức tăng sau bầu cử vào tháng 3 năm 2025, mất đi giá trị 3,3 nghìn tỷ đô la kể từ ngày 19 tháng 2. Chỉ số Dow Jones Industrial Average đã giảm hơn 600 điểm chỉ trong một đêm, đồng đô la giảm xuống mức thấp nhất trong ba tháng, vì các nhà đầu tư chuẩn bị cho một nền kinh tế yếu kém. Những sự xáo trộn này làm nổi bật cách mà sự không chắc chắn về chính sách có thể khuếch đại sự mong manh của nền kinh tế, đẩy thị trường đã bị định giá quá cao đến bờ vực.
Tiếng nói của các chuyên gia: Bản hợp xướng lo lắng
Các nhà kinh tế học và chiến lược gia ngày càng thẳng thắn cảnh báo về rủi ro suy thoái. Paul Dietrich từ B. Riley Wealth Management cảnh báo rằng nếu định giá trở về mức bình thường và suy thoái xảy ra, chỉ số S&P 500 có thể giảm mạnh từ 48% đến 49%, ông đề cập đến chỉ số Buffett trên 180% và các chỉ số định giá cao khác. Moody's Analytics cho rằng nền kinh tế "đang ở bờ vực suy thoái", bị ảnh hưởng bởi thuế quan và các chính sách nhập cư hạn chế, dẫn đến tình trạng stagflation. Các nhà giao dịch Polymarket ước tính khả năng suy thoái vào năm 2025 là 40%, tăng từ 20% so với một tháng trước, phản ánh sự bất an ngày càng tăng của thị trường.
Chỉ số kinh tế hàng đầu (LEI) của Ủy ban Hội nghị mặc dù không còn báo hiệu một cuộc suy thoái sắp xảy ra, nhưng vẫn đang giảm, giảm 0,3% xuống còn 101,5 vào tháng 1 năm 2025. Tuy nhiên, thay đổi hàng năm trong sáu tháng của LEI đã thu hẹp lại, cho thấy sự chậm lại của nền kinh tế chứ không phải là sự sụp đổ ngay lập tức. JPMorgan dự đoán xác suất suy thoái vào cuối năm là 35%-45%, trong khi Goldman Sachs ước tính là 15%-20%. Những dự đoán khác nhau này phản ánh tín hiệu kinh tế hỗn hợp: sự kiên cường trong các lĩnh vực như thị trường lao động (tỷ lệ thất nghiệp tháng 7 năm 2025 là 4,2%), nhưng sự yếu kém ngày càng gia tăng trong các lĩnh vực như niềm tin của người tiêu dùng và vận tải.
Phản bác ý kiến: Lần này có khác không?
Những người hoài nghi về lý thuyết bong bóng cho rằng nền kinh tế đã trải qua những thay đổi cơ bản. Sự thống trị của các gã khổng lồ công nghệ cùng với tỷ suất lợi nhuận cao và ảnh hưởng toàn cầu có thể cung cấp lý do cho việc định giá cao. Sự gia tăng năng suất do trí tuệ nhân tạo thúc đẩy và nền kinh tế dịch vụ có thể tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng, như một số bài đăng trên X đã gợi ý. Hơn nữa, thị trường lao động vẫn duy trì tương đối mạnh mẽ, số việc làm trống ổn định, và chỉ báo suy thoái Sahm tháng 2 năm 2025 là 0.27, thấp hơn ngưỡng 0.50 để kích hoạt tín hiệu suy thoái.
Thị trường bất động sản cũng cho thấy sự kiên cường. Giá nhà trong quý đầu tiên của năm 2025 tăng 4% so với cùng kỳ năm trước, đi ngược lại với mô hình giảm giá trước suy thoái. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ám chỉ sẽ giảm lãi suất vào quý ba năm 2025 - Morningstar dự đoán lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm sẽ giảm xuống 3,25% vào tháng 10 năm 2028 - có thể kích thích thêm tăng trưởng. Những yếu tố này cho thấy nền kinh tế có thể tránh được sự sụp đổ, và định giá phản ánh một trạng thái bình thường mới chứ không phải là bong bóng.
Tuy nhiên, những lập luận này trở nên yếu ớt dưới áp lực của dữ liệu lịch sử. Kỷ lục 150 năm của tỷ lệ CAPE và sự nhất quán 50 năm của chỉ số Buffett là điều khó có thể phủ nhận. Ngay cả khi sự tăng trưởng do công nghệ thúc đẩy cung cấp lý do cho việc định giá cao hơn, mức cực đoan của chỉ số Buffett 210% và tỷ lệ CAPE 38.6 gần như không có chỗ cho sai sót. Sự suy giảm vận tải, khó khăn trong bán lẻ và sự biến động do thuế quan không phải là những chỉ số trừu tượng, mà là dấu hiệu cụ thể của khủng hoảng kinh tế, có thể dẫn đến một cuộc suy thoái rộng hơn.
Triển vọng phía trước: Mùa đông 2025 và tương lai
Vào năm 2025, nền kinh tế Mỹ đứng trước ngã ba đường. Các yếu tố cơ bản vĩ mô - Chỉ số Buffett 210%, tỷ lệ CAPE 38.6 - đang kêu gọi bong bóng, trong khi các chỉ số dự báo như vận tải, bán lẻ và phá sản cho thấy nền kinh tế đã ở trên bờ vực sụp đổ. Sự sụt giảm 2.1% của chỉ số S&P 500 vào năm 2025 che giấu sự yếu kém sâu hơn, các ngành như logistics và bán lẻ đã rơi vào khốn khổ. Thuế quan, sự không chắc chắn trong chính sách và sự giảm sút niềm tin của người tiêu dùng đã khuếch đại những rủi ro này, dự kiến tăng trưởng GDP cả năm chỉ đạt 1.7%-2.4%.
Những tháng tới sẽ rất quan trọng. Nếu việc vận chuyển phá sản gia tăng, lợi nhuận bán lẻ không đạt kỳ vọng, hoặc chi tiêu của người tiêu dùng sụp đổ, sự đánh giá cao của thị trường có thể nhanh chóng sụp đổ. Như Dietrich đã dự đoán, sự sụp đổ 48%-49% của chỉ số S&P 500 sẽ xóa bỏ hàng triệu tỷ đô la tài sản, kéo giá trị về mức chuẩn lịch sử. Ngược lại, việc Cục Dự trữ Liên bang cắt giảm lãi suất hoặc căng thẳng thương mại giảm bớt có thể kéo dài thời gian, trì hoãn sự sụp đổ không thể tránh khỏi. Nhưng lịch sử cho thấy, bong bóng không giảm bớt một cách nhẹ nhàng - một khi vỡ, hậu quả sẽ nhanh chóng và nghiêm trọng.
Kết luận: Chuẩn bị cho những điều không thể tránh khỏi
Thời kỳ hoàng kim của thị trường chứng khoán Mỹ là một hành trình phi thường, nhưng dấu hiệu bong bóng đã không thể bỏ qua. Chỉ số Buffett và tỷ lệ CAPE, với hàng chục năm dữ liệu hỗ trợ, chỉ ra sự định giá lịch sử cao. Sự sụp đổ trong vận chuyển, khủng hoảng bán lẻ và sự biến động do thuế quan thúc đẩy là những chỉ số tiên đoán cho thấy sự đổ vỡ của nền kinh tế. Mặc dù những người lạc quan hy vọng vào một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng, sự tách biệt rõ ràng giữa đỉnh cao của Phố Wall và những khó khăn của phố chính. Các nhà đầu tư nên coi trọng những cảnh báo này, đa dạng hóa danh mục đầu tư và chuẩn bị cho những biến động. Mùa đông năm 2025 có thể đánh dấu sự kết thúc của thời kỳ hoàng kim - hoặc là sự khởi đầu của một sự thanh lý đau đớn.