sự phát triển của meme coin: từ biểu tượng văn hóa Internet đến đổi mới trong thế giới mã hóa
Bài viết này hệ thống hóa quá trình phát triển của meme coin, thông qua phân tích các trường hợp điển hình và tiết lộ logic giá trị độc đáo của nó: khác với tài sản tài chính truyền thống, giá trị cốt lõi của meme coin thể hiện qua "khả năng truyền bá văn hóa × sự đồng thuận của cộng đồng", chứ không hoàn toàn dựa vào công nghệ hay giá trị thực tiễn. Dựa trên các đặc điểm tiến hóa của nó, có thể chia thành ba giai đoạn phát triển chính:
1. Đột phá / Khởi đầu (2013-2016)——Tăng trưởng hoang dã, sóng lớn chọn lọc
Loại hoa nở chớp nhoáng: độ hot ngắn hạn, thiếu nền tảng văn hóa, nhanh chóng biến mất. (Như Mooncoin, TIPS, Nyancoin)
Kiểu tướng quân thắng lợi: Biểu tượng văn hóa + Động lực cộng đồng, tồn tại lâu dài. (Như DOGE)
2. Ngủ đông / Bùng nổ (2017-2021) - Thời đại hợp đồng thông minh, mã hóa meme coin trải qua sự biến đổi chất.
Hình dạng sao băng: Được thúc đẩy bởi đầu cơ, bong bóng nhanh chóng vỡ. (Như UET, HOGE)
Hình dạng sao dài: Mở rộng sinh thái, phá vỡ giới hạn. (như ShibaSwap của SHIB)
Chuyển đổi đột phá: Thử nghiệm đổi mới, nhưng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố hạn chế, tiến triển chậm. (Như kế hoạch vũ trụ của FLOKI, sự liên kết chuỗi công cộng của SAMO)
3. Lắng đọng / Tái cấu trúc (2022-2025) — Sự trỗi dậy của tường thuật mới, thị trường bắt đầu tái sắp xếp
Đầu cơ ngắn hạn: phụ thuộc vào các điểm nóng, rủi ro cực cao. (Chẳng hạn như cơn sốt kể chuyện chính trị của TRUMP)
Được điều khiển bởi hệ sinh thái: Dựa vào chuỗi công cộng, bùng nổ ngắn hạn. (Như WIF, BONK)
Đổi mới kể chuyện: AI + Meme, thổi phồng khái niệm, khủng hoảng niềm tin. (Như GOAT)
Biểu tượng văn hóa: IP nổi tiếng trên mạng, độ hot ngắn hạn. (như MOODENG)
Meme coin sẽ tiếp tục phải đối mặt với thử thách cân bằng "thổi phồng và thực chất", trong khi đổi mới công nghệ (như AI, DeFAI) và xây dựng cộng đồng sẽ trở thành những yếu tố then chốt. Mặc dù thị trường đang trải qua sự điều chỉnh, nhưng như một sản phẩm điển hình của nền kinh tế chú ý, meme coin vẫn sẽ duy trì vị trí và ảnh hưởng độc đáo của nó trong lĩnh vực tiền mã hóa.
Nhìn lại lịch sử, điểm qua các mạch liên kết
Là một trong những sự tồn tại độc đáo nhất trong lĩnh vực mã hóa, meme coin vừa có thuộc tính văn hóa vừa có đặc điểm tài chính. Nhìn lại lịch sử của meme coin, cũng là nhìn lại lịch sử va chạm giữa văn hóa internet và đầu cơ tài chính.
Từ những câu đùa châm biếm ngay từ đầu, đến nay đồng tiền ảo meme đang chiếm lĩnh một vị trí trên thị trường, meme coin đang cho chúng ta thấy rằng - trong thời đại ngày nay, có lẽ sự cộng hưởng văn hóa và niềm tin cộng đồng còn có thể thúc đẩy việc tạo ra giá trị hơn cả các tài liệu kỹ thuật. Khi thế giới tài chính truyền thống vẫn đang cố gắng tạo ra giá trị mới, meme coin đã tái định hình nhận thức của con người về "giá trị" chính nó.
Trong thời đại được thống trị bởi mạng xã hội, tốc độ và cách thức truyền bá thông tin đã có sự thay đổi căn bản. Một meme nổi tiếng trên Reddit hoặc Twitter có thể nhận được hàng triệu lượt tiếp cận trên toàn cầu chỉ trong vài giờ, và sức mạnh của sự lan truyền virus này hiện nay đã được chuyển hóa trực tiếp thành giá trị tài chính. Meme coin như một phương tiện hoàn hảo cho sự chuyển hóa này, đã viết lên câu chuyện và huyền thoại của riêng nó trên trục tọa độ theo thời gian.
Phá đất / Khai thác (2013-2016)——Khi xu hướng chưa kết thúc, những người tiên phong dũng cảm đứng trên đỉnh sóng; Ở nơi sóng lớn cuốn trôi, những kẻ thất bại lặng lẽ rời khỏi sân khấu.
Thời kỳ này chứng kiến hành trình đổi mới nguyên thủy của meme coin từ con số không đến con số một, thể hiện một hệ sinh thái độc đáo với sự phát triển hoang dã và chọn lọc tự nhiên đồng tồn tại. Lấy sự ra đời của DOGE vào tháng 12 năm 2013 làm điểm khởi đầu biểu tượng, đến năm 2016 khi công nghệ hợp đồng thông minh của Ethereum trưởng thành, tạo thành "thế kỷ sáng tạo" thuần khiết và chân thực nhất trong lịch sử phát triển của meme coin.
Về mặt kỹ thuật, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, hầu hết các đồng meme trong giai đoạn này đều dựa trên mã nguồn phân nhánh của Bitcoin hoặc Litecoin.
Về hiệu suất thị trường, dữ liệu lịch sử từ CoinMarketCap cho thấy, các đồng meme ra đời trong khoảng thời gian này có chu kỳ hoạt động trung bình chỉ 11,7 tháng, nhưng những đồng sống sót như DOGE lại thể hiện sức sống đáng kinh ngạc.
Về mặt vị trí lịch sử, ý nghĩa nền tảng của giai đoạn này không thể bị đánh giá thấp. Thực tế, lịch sử đã cho chúng ta biết: sự đổi mới thực sự thường nảy sinh vào thời điểm chưa có quy tắc, trong khi giai đoạn 2013-2016, nơi chưa hình thành hệ thống, chính là nơi giữ lại những gene nổi loạn và tinh thần đổi mới quý giá nhất của thế giới mã hóa.
Dưới sự ẩn nấp / Bùng nổ (2017-2021)——Giữa những biến động của thủy triều, có những người thông minh biết nắm bắt cơ hội; Khi bão táp nổi lên, khiến các hào kiệt thất bại.
Trong năm năm qua, thị trường đã chứng kiến sự chuyển mình của meme coin từ văn hóa ngách đến tài sản tài chính chủ đạo. Với sự phổ biến của tiêu chuẩn ERC-20 vào năm 2017 như một điểm chuyển giao công nghệ, cho đến năm 2021, khi SHIB thiết lập giá trị thị trường lịch sử, meme coin đã hoàn thành sự biến đổi từ "trò đùa trên mạng" thành "tiêu chuẩn đầu tư hiện tượng."
Về mặt kỹ thuật, sự trưởng thành của hợp đồng thông minh đã hoàn toàn tái cấu trúc logic phát hành meme coin. Theo dữ liệu trên chuỗi Ethereum, hầu hết các meme coin ra đời trong khoảng thời gian từ 2017-2021 đều chọn áp dụng tiêu chuẩn ERC-20 hoặc dựa vào các giao thức khác, làm giảm chi phí phát hành xuống dưới một phần nghìn (so với hàng chục nghìn đô la cho việc phát triển chuỗi độc lập). Sự dân chủ hóa công nghệ như một con dao hai lưỡi này đã sinh ra cơn sốt "mọi thứ đều có thể là meme", nhưng cũng đặt ra nguy cơ cạnh tranh đồng nhất.
Đồng thời, trên phương diện câu chuyện thị trường, dữ liệu của CoinGecko cho thấy, vào tháng 12 năm 2017, giá trị vốn hóa thị trường của DOGE lần đầu tiên vượt qua 1 tỷ đô la, trong khi vào thời điểm cao điểm năm 2021, tổng khối lượng giao dịch của các đồng meme trong một ngày đã vượt qua 30 tỷ đô la, chiếm 12,3% toàn bộ thị trường tiền mã hóa. Cần lưu ý rằng, các đồng meme ra đời trong giai đoạn này đã có sự cải thiện lớn về vòng đời so với thời kỳ trước.
Nhưng cần lưu ý rằng không phải tất cả các meme coin đều có tỷ lệ sống sót cao hơn và thời gian tồn tại dài hơn, theo báo cáo nghiên cứu của chainplay, các dự án meme coin trung bình đều xảy ra cái chết mỗi tháng trong năm 2020.
Trong suốt lịch sử mã hóa, cuộc cách mạng sâu sắc nhất trong thời kỳ này là việc tái cấu trúc nhận thức về giá trị. Khi DOGE được niêm yết trên các sàn giao dịch chính thống như Coinbase vào năm 2021, khi người sáng lập SHIB ẩn danh nhưng có thể khuấy động giá trị vốn hóa hàng tỷ đô la, tài chính truyền thống buộc phải xem xét lại bản chất của đồng meme - như báo cáo "Tài sản Meme và Kinh tế Chú ý" được viện nghiên cứu tiền điện tử của MIT công bố vào năm 2021 đã chỉ ra: "Cơ chế nắm bắt giá trị của các tài sản như Dogecoin về cơ bản là chuyển đổi sự chú ý trên mạng thành phần giá trị thanh khoản". Sự thay đổi nhận thức này đã đặt nền tảng quan trọng cho các thí nghiệm tài chính xã hội trong thời đại Web3 tiếp theo.
Lắng đọng / Tái cấu trúc (2022-2025) — Khi cơn sóng lớn đã lắng, vàng thật mới hiện ra bản chất; Trong thế giới đại tranh, cục diện cuối cùng sẽ rõ ràng.
Bắt đầu từ năm 2022, thị trường mã hóa meme đã trải qua một sự điều chỉnh sâu sắc từ sự cuồng nhiệt sang sự lý trí. Với sự sụp đổ của Terra vào tháng 5 năm 2022 là cột mốc, và sự trỗi dậy của tiêu chuẩn BRC-20 vào năm 2023 là bước ngoặt, hệ sinh thái mã hóa meme đang trải qua một cuộc định giá lại giá trị khắc nghiệt nhưng cần thiết.
Theo thống kê của CoinMarketCap, giá trị thị trường tổng thể của meme coin đã giảm 82% vào năm 2022, nhưng các dự án hàng đầu DOGE, SHIB vẫn giữ được vị trí trong top 20 giá trị thị trường. Một báo cáo mới được công bố bởi trung tâm dữ liệu thị trường GameFi Chainplay mang tên "State of Memecoin 2024" (báo cáo này nghiên cứu và phân tích hơn 30.000 dự án meme coin trên Ethereum, Solana và Base) chỉ ra rằng "97% CÁC MEMECOIN ĐÃ CHẾT". Báo cáo cũng chỉ ra: "Các nền tảng blockchain khác nhau thể hiện tỷ lệ chết meme coin khác nhau. Base dẫn đầu với tỷ lệ chết 66.91%, tiếp theo là Solana với 54.03% và Ethereum với 36.59%."
Mặc dù vậy, vẫn không thể coi thường hoặc suy đoán rằng meme coin đã đi đến hồi kết của câu chuyện. Thị trường tiền điện tử từ trước đến nay luôn đầy biến động, meme coin như một loại đặc trưng trong đó, càng không thể đánh giá bằng cái nhìn thông thường.
Như Mathew McDermott, người phụ trách tài sản kỹ thuật số của Goldman Sachs đã nói: "Các dự án meme có thể huy động vốn sau năm 2023 phải chứng minh khả năng tạo ra giá trị lâu dài vượt ra ngoài sự đầu cơ đơn giản." Cũng như một nhà nghiên cứu của a16z đã chỉ ra: "Mùa đông này đang lọc bỏ những bong bóng đầu cơ, những gì còn lại sẽ là tài sản kỹ thuật số thực sự có sức bền văn hóa." Cấu trúc tương lai có thể chứng minh: những đồng meme có thể vượt qua các chu kỳ cuối cùng sẽ trở thành cây cầu kết nối thế giới mã hóa với văn hóa đại chúng.
Phân khối tháo gỡ, khai thác chi tiết quan trọng
Phá đất / Khởi công (2013-2016)
Giai đoạn này, các loại coin có thể được phân loại đại khái thành các loại sau dựa trên vòng đời / độ hoạt động của cộng đồng / thay đổi giá trị thị trường, v.v.
Hoa nở một lần
Trong hệ sinh thái tiền mã hóa với động lực đổi mới và sự phát triển nhanh chóng, những dự án thiếu sức sống bền vững chắc chắn chỉ có thể trở thành những kẻ đi qua vội vã. Chúng có thể thu hút sự chú ý của thị trường trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng cuối cùng khó có thể thoát khỏi số phận "chớm nở rồi tàn". Mặc dù lúc nở rộ rất rực rỡ, nhưng khó có thể duy trì sức nóng lâu dài.
Mooncoin——Một giấc mơ "đổ bộ" chưa hoàn thành
Là một đồng meme mang khẩu hiệu "Đến Mặt Trăng (To the Moon)", cuộc đời ngắn ngủi của nó không thể mang nổi tham vọng của một câu chuyện vĩ đại như vậy. Như Crypto Briefing đã nói vào năm 2015: "Mooncoin ngoài tên gọi ra, không có bất kỳ ứng dụng thực tế nào liên quan đến không gian hoặc việc đặt chân lên mặt trăng."
Nhìn lại quỹ đạo phát triển từ 2014 đến 2018 (lần cuối cùng mà GitHub có cập nhật là vào năm 2018 (v1.8.0), gần như đánh dấu sự biến mất thực sự của dự án), mooncoin có những bước khởi đầu ấn tượng: trong năm đầu tiên ra mắt đã lập kỷ lục tăng giá hơn 300% trong một ngày; lượng thảo luận trong cộng đồng Reddit r/Mooncoin vượt quá 5000 bài trong một tháng; hợp tác với nền tảng trò chơi Moonrocket (sau đó nền tảng này đã đóng cửa); thậm chí được Coindesk gọi là "đồng xu đùa giỡn nghiêm túc nhất".
Tuy nhiên, sau ánh sáng rực rỡ là một thời gian dài im lặng: Năm 2015, việc các sàn giao dịch chính thống gỡ bỏ đã khiến giá trị thị trường giảm hơn 90%; Năm sau, các thành viên trong nhóm phát triển ẩn danh thông báo "ngủ vô thời hạn"; Đến năm 2018, dự án mới trải qua một thời gian ngắn sống lại - nhưng điều này không phải do sự đột phá của chính nó, mà nhờ vào hai yếu tố bên ngoài lớn: Thứ nhất là sự hồi phục tổng thể của thị trường mã hóa (Bitcoin trong Q1 2018 đã phục hồi từ 13,000 USD lên 17,000 USD, kéo theo sự tăng giá của các đồng coin khác); Thứ hai là việc SpaceX phóng tên lửa Falcon Heavy đã làm sống lại meme mạng "To the Moon", video hài hước "Mooncoin đếm ngược lên mặt trăng" do các thành viên trong cộng đồng sản xuất (lượt xem trên YouTube vượt 500,000) đã bất ngờ mang lại lưu lượng truy cập.
Thật tiếc là Mooncoin không thể nắm bắt cơ hội cuối cùng này. Nhóm phát triển tuyên bố sẽ tạo ra trò chơi "thế giới ảo căn cứ trên mặt trăng", nhưng cuối cùng bản trắng cũng không được phát hành, thậm chí cái gọi là "trò chơi thế giới ảo" chỉ là một video demo Unity. Sau đó, với việc Bitcoin giảm 60% vào tháng 4 năm 2018, sự nhiệt tình của thị trường đã giảm, Mooncoin hoàn toàn biến mất khỏi sân khấu. Như đã tóm tắt trong báo cáo "Chu kỳ tiền mã hóa" của Delphi Digital (2019): "Sự hồi sinh này xác nhận quy luật tàn khốc của meme coin - những dự án thiếu văn hóa tích lũy, bất kỳ cập nhật công nghệ nào cũng chỉ là liều thuốc duy trì sự sống."
Fedoracoin (TIPS)——Một sự công nhận "quý ông" nhỏ
FedoraCoin (TIPS) ra đời vào ngày 22 tháng 12 năm 2013, với cốt lõi không nhằm vào thị trường đại chúng mà chính xác nhắm mục tiêu vào nhóm văn hóa phụ "Fedora-wearing neckbeard" ("kẻ đeo mũ Fedora") trên Reddit. Sự định hướng cao như vậy đã giúp nó nổi tiếng nhanh chóng trong một cộng đồng cụ thể, nhưng cũng đặt ra nguy cơ hạn chế phát triển sau này.
Về mặt kỹ thuật, TIPS đã áp dụng thuật toán Scrypt khá phổ biến vào thời điểm đó, hỗ trợ
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Lịch sử phát triển của Meme coin: Ba giai đoạn quan trọng từ meme internet đến đổi mới mã hóa.
sự phát triển của meme coin: từ biểu tượng văn hóa Internet đến đổi mới trong thế giới mã hóa
Bài viết này hệ thống hóa quá trình phát triển của meme coin, thông qua phân tích các trường hợp điển hình và tiết lộ logic giá trị độc đáo của nó: khác với tài sản tài chính truyền thống, giá trị cốt lõi của meme coin thể hiện qua "khả năng truyền bá văn hóa × sự đồng thuận của cộng đồng", chứ không hoàn toàn dựa vào công nghệ hay giá trị thực tiễn. Dựa trên các đặc điểm tiến hóa của nó, có thể chia thành ba giai đoạn phát triển chính:
1. Đột phá / Khởi đầu (2013-2016)——Tăng trưởng hoang dã, sóng lớn chọn lọc
Loại hoa nở chớp nhoáng: độ hot ngắn hạn, thiếu nền tảng văn hóa, nhanh chóng biến mất. (Như Mooncoin, TIPS, Nyancoin)
Kiểu tướng quân thắng lợi: Biểu tượng văn hóa + Động lực cộng đồng, tồn tại lâu dài. (Như DOGE)
2. Ngủ đông / Bùng nổ (2017-2021) - Thời đại hợp đồng thông minh, mã hóa meme coin trải qua sự biến đổi chất.
Hình dạng sao băng: Được thúc đẩy bởi đầu cơ, bong bóng nhanh chóng vỡ. (Như UET, HOGE)
Hình dạng sao dài: Mở rộng sinh thái, phá vỡ giới hạn. (như ShibaSwap của SHIB)
Chuyển đổi đột phá: Thử nghiệm đổi mới, nhưng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố hạn chế, tiến triển chậm. (Như kế hoạch vũ trụ của FLOKI, sự liên kết chuỗi công cộng của SAMO)
3. Lắng đọng / Tái cấu trúc (2022-2025) — Sự trỗi dậy của tường thuật mới, thị trường bắt đầu tái sắp xếp
Đầu cơ ngắn hạn: phụ thuộc vào các điểm nóng, rủi ro cực cao. (Chẳng hạn như cơn sốt kể chuyện chính trị của TRUMP)
Được điều khiển bởi hệ sinh thái: Dựa vào chuỗi công cộng, bùng nổ ngắn hạn. (Như WIF, BONK)
Đổi mới kể chuyện: AI + Meme, thổi phồng khái niệm, khủng hoảng niềm tin. (Như GOAT)
Biểu tượng văn hóa: IP nổi tiếng trên mạng, độ hot ngắn hạn. (như MOODENG)
Meme coin sẽ tiếp tục phải đối mặt với thử thách cân bằng "thổi phồng và thực chất", trong khi đổi mới công nghệ (như AI, DeFAI) và xây dựng cộng đồng sẽ trở thành những yếu tố then chốt. Mặc dù thị trường đang trải qua sự điều chỉnh, nhưng như một sản phẩm điển hình của nền kinh tế chú ý, meme coin vẫn sẽ duy trì vị trí và ảnh hưởng độc đáo của nó trong lĩnh vực tiền mã hóa.
Nhìn lại lịch sử, điểm qua các mạch liên kết
Là một trong những sự tồn tại độc đáo nhất trong lĩnh vực mã hóa, meme coin vừa có thuộc tính văn hóa vừa có đặc điểm tài chính. Nhìn lại lịch sử của meme coin, cũng là nhìn lại lịch sử va chạm giữa văn hóa internet và đầu cơ tài chính.
Từ những câu đùa châm biếm ngay từ đầu, đến nay đồng tiền ảo meme đang chiếm lĩnh một vị trí trên thị trường, meme coin đang cho chúng ta thấy rằng - trong thời đại ngày nay, có lẽ sự cộng hưởng văn hóa và niềm tin cộng đồng còn có thể thúc đẩy việc tạo ra giá trị hơn cả các tài liệu kỹ thuật. Khi thế giới tài chính truyền thống vẫn đang cố gắng tạo ra giá trị mới, meme coin đã tái định hình nhận thức của con người về "giá trị" chính nó.
Trong thời đại được thống trị bởi mạng xã hội, tốc độ và cách thức truyền bá thông tin đã có sự thay đổi căn bản. Một meme nổi tiếng trên Reddit hoặc Twitter có thể nhận được hàng triệu lượt tiếp cận trên toàn cầu chỉ trong vài giờ, và sức mạnh của sự lan truyền virus này hiện nay đã được chuyển hóa trực tiếp thành giá trị tài chính. Meme coin như một phương tiện hoàn hảo cho sự chuyển hóa này, đã viết lên câu chuyện và huyền thoại của riêng nó trên trục tọa độ theo thời gian.
Phá đất / Khai thác (2013-2016)——Khi xu hướng chưa kết thúc, những người tiên phong dũng cảm đứng trên đỉnh sóng; Ở nơi sóng lớn cuốn trôi, những kẻ thất bại lặng lẽ rời khỏi sân khấu.
Thời kỳ này chứng kiến hành trình đổi mới nguyên thủy của meme coin từ con số không đến con số một, thể hiện một hệ sinh thái độc đáo với sự phát triển hoang dã và chọn lọc tự nhiên đồng tồn tại. Lấy sự ra đời của DOGE vào tháng 12 năm 2013 làm điểm khởi đầu biểu tượng, đến năm 2016 khi công nghệ hợp đồng thông minh của Ethereum trưởng thành, tạo thành "thế kỷ sáng tạo" thuần khiết và chân thực nhất trong lịch sử phát triển của meme coin.
Về mặt kỹ thuật, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, hầu hết các đồng meme trong giai đoạn này đều dựa trên mã nguồn phân nhánh của Bitcoin hoặc Litecoin.
Về hiệu suất thị trường, dữ liệu lịch sử từ CoinMarketCap cho thấy, các đồng meme ra đời trong khoảng thời gian này có chu kỳ hoạt động trung bình chỉ 11,7 tháng, nhưng những đồng sống sót như DOGE lại thể hiện sức sống đáng kinh ngạc.
Về mặt vị trí lịch sử, ý nghĩa nền tảng của giai đoạn này không thể bị đánh giá thấp. Thực tế, lịch sử đã cho chúng ta biết: sự đổi mới thực sự thường nảy sinh vào thời điểm chưa có quy tắc, trong khi giai đoạn 2013-2016, nơi chưa hình thành hệ thống, chính là nơi giữ lại những gene nổi loạn và tinh thần đổi mới quý giá nhất của thế giới mã hóa.
Dưới sự ẩn nấp / Bùng nổ (2017-2021)——Giữa những biến động của thủy triều, có những người thông minh biết nắm bắt cơ hội; Khi bão táp nổi lên, khiến các hào kiệt thất bại.
Trong năm năm qua, thị trường đã chứng kiến sự chuyển mình của meme coin từ văn hóa ngách đến tài sản tài chính chủ đạo. Với sự phổ biến của tiêu chuẩn ERC-20 vào năm 2017 như một điểm chuyển giao công nghệ, cho đến năm 2021, khi SHIB thiết lập giá trị thị trường lịch sử, meme coin đã hoàn thành sự biến đổi từ "trò đùa trên mạng" thành "tiêu chuẩn đầu tư hiện tượng."
Về mặt kỹ thuật, sự trưởng thành của hợp đồng thông minh đã hoàn toàn tái cấu trúc logic phát hành meme coin. Theo dữ liệu trên chuỗi Ethereum, hầu hết các meme coin ra đời trong khoảng thời gian từ 2017-2021 đều chọn áp dụng tiêu chuẩn ERC-20 hoặc dựa vào các giao thức khác, làm giảm chi phí phát hành xuống dưới một phần nghìn (so với hàng chục nghìn đô la cho việc phát triển chuỗi độc lập). Sự dân chủ hóa công nghệ như một con dao hai lưỡi này đã sinh ra cơn sốt "mọi thứ đều có thể là meme", nhưng cũng đặt ra nguy cơ cạnh tranh đồng nhất.
Đồng thời, trên phương diện câu chuyện thị trường, dữ liệu của CoinGecko cho thấy, vào tháng 12 năm 2017, giá trị vốn hóa thị trường của DOGE lần đầu tiên vượt qua 1 tỷ đô la, trong khi vào thời điểm cao điểm năm 2021, tổng khối lượng giao dịch của các đồng meme trong một ngày đã vượt qua 30 tỷ đô la, chiếm 12,3% toàn bộ thị trường tiền mã hóa. Cần lưu ý rằng, các đồng meme ra đời trong giai đoạn này đã có sự cải thiện lớn về vòng đời so với thời kỳ trước.
Nhưng cần lưu ý rằng không phải tất cả các meme coin đều có tỷ lệ sống sót cao hơn và thời gian tồn tại dài hơn, theo báo cáo nghiên cứu của chainplay, các dự án meme coin trung bình đều xảy ra cái chết mỗi tháng trong năm 2020.
Trong suốt lịch sử mã hóa, cuộc cách mạng sâu sắc nhất trong thời kỳ này là việc tái cấu trúc nhận thức về giá trị. Khi DOGE được niêm yết trên các sàn giao dịch chính thống như Coinbase vào năm 2021, khi người sáng lập SHIB ẩn danh nhưng có thể khuấy động giá trị vốn hóa hàng tỷ đô la, tài chính truyền thống buộc phải xem xét lại bản chất của đồng meme - như báo cáo "Tài sản Meme và Kinh tế Chú ý" được viện nghiên cứu tiền điện tử của MIT công bố vào năm 2021 đã chỉ ra: "Cơ chế nắm bắt giá trị của các tài sản như Dogecoin về cơ bản là chuyển đổi sự chú ý trên mạng thành phần giá trị thanh khoản". Sự thay đổi nhận thức này đã đặt nền tảng quan trọng cho các thí nghiệm tài chính xã hội trong thời đại Web3 tiếp theo.
Lắng đọng / Tái cấu trúc (2022-2025) — Khi cơn sóng lớn đã lắng, vàng thật mới hiện ra bản chất; Trong thế giới đại tranh, cục diện cuối cùng sẽ rõ ràng.
Bắt đầu từ năm 2022, thị trường mã hóa meme đã trải qua một sự điều chỉnh sâu sắc từ sự cuồng nhiệt sang sự lý trí. Với sự sụp đổ của Terra vào tháng 5 năm 2022 là cột mốc, và sự trỗi dậy của tiêu chuẩn BRC-20 vào năm 2023 là bước ngoặt, hệ sinh thái mã hóa meme đang trải qua một cuộc định giá lại giá trị khắc nghiệt nhưng cần thiết.
Theo thống kê của CoinMarketCap, giá trị thị trường tổng thể của meme coin đã giảm 82% vào năm 2022, nhưng các dự án hàng đầu DOGE, SHIB vẫn giữ được vị trí trong top 20 giá trị thị trường. Một báo cáo mới được công bố bởi trung tâm dữ liệu thị trường GameFi Chainplay mang tên "State of Memecoin 2024" (báo cáo này nghiên cứu và phân tích hơn 30.000 dự án meme coin trên Ethereum, Solana và Base) chỉ ra rằng "97% CÁC MEMECOIN ĐÃ CHẾT". Báo cáo cũng chỉ ra: "Các nền tảng blockchain khác nhau thể hiện tỷ lệ chết meme coin khác nhau. Base dẫn đầu với tỷ lệ chết 66.91%, tiếp theo là Solana với 54.03% và Ethereum với 36.59%."
Mặc dù vậy, vẫn không thể coi thường hoặc suy đoán rằng meme coin đã đi đến hồi kết của câu chuyện. Thị trường tiền điện tử từ trước đến nay luôn đầy biến động, meme coin như một loại đặc trưng trong đó, càng không thể đánh giá bằng cái nhìn thông thường.
Như Mathew McDermott, người phụ trách tài sản kỹ thuật số của Goldman Sachs đã nói: "Các dự án meme có thể huy động vốn sau năm 2023 phải chứng minh khả năng tạo ra giá trị lâu dài vượt ra ngoài sự đầu cơ đơn giản." Cũng như một nhà nghiên cứu của a16z đã chỉ ra: "Mùa đông này đang lọc bỏ những bong bóng đầu cơ, những gì còn lại sẽ là tài sản kỹ thuật số thực sự có sức bền văn hóa." Cấu trúc tương lai có thể chứng minh: những đồng meme có thể vượt qua các chu kỳ cuối cùng sẽ trở thành cây cầu kết nối thế giới mã hóa với văn hóa đại chúng.
Phân khối tháo gỡ, khai thác chi tiết quan trọng
Phá đất / Khởi công (2013-2016)
Giai đoạn này, các loại coin có thể được phân loại đại khái thành các loại sau dựa trên vòng đời / độ hoạt động của cộng đồng / thay đổi giá trị thị trường, v.v.
Hoa nở một lần
Trong hệ sinh thái tiền mã hóa với động lực đổi mới và sự phát triển nhanh chóng, những dự án thiếu sức sống bền vững chắc chắn chỉ có thể trở thành những kẻ đi qua vội vã. Chúng có thể thu hút sự chú ý của thị trường trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng cuối cùng khó có thể thoát khỏi số phận "chớm nở rồi tàn". Mặc dù lúc nở rộ rất rực rỡ, nhưng khó có thể duy trì sức nóng lâu dài.
Mooncoin——Một giấc mơ "đổ bộ" chưa hoàn thành
Là một đồng meme mang khẩu hiệu "Đến Mặt Trăng (To the Moon)", cuộc đời ngắn ngủi của nó không thể mang nổi tham vọng của một câu chuyện vĩ đại như vậy. Như Crypto Briefing đã nói vào năm 2015: "Mooncoin ngoài tên gọi ra, không có bất kỳ ứng dụng thực tế nào liên quan đến không gian hoặc việc đặt chân lên mặt trăng."
Nhìn lại quỹ đạo phát triển từ 2014 đến 2018 (lần cuối cùng mà GitHub có cập nhật là vào năm 2018 (v1.8.0), gần như đánh dấu sự biến mất thực sự của dự án), mooncoin có những bước khởi đầu ấn tượng: trong năm đầu tiên ra mắt đã lập kỷ lục tăng giá hơn 300% trong một ngày; lượng thảo luận trong cộng đồng Reddit r/Mooncoin vượt quá 5000 bài trong một tháng; hợp tác với nền tảng trò chơi Moonrocket (sau đó nền tảng này đã đóng cửa); thậm chí được Coindesk gọi là "đồng xu đùa giỡn nghiêm túc nhất".
Tuy nhiên, sau ánh sáng rực rỡ là một thời gian dài im lặng: Năm 2015, việc các sàn giao dịch chính thống gỡ bỏ đã khiến giá trị thị trường giảm hơn 90%; Năm sau, các thành viên trong nhóm phát triển ẩn danh thông báo "ngủ vô thời hạn"; Đến năm 2018, dự án mới trải qua một thời gian ngắn sống lại - nhưng điều này không phải do sự đột phá của chính nó, mà nhờ vào hai yếu tố bên ngoài lớn: Thứ nhất là sự hồi phục tổng thể của thị trường mã hóa (Bitcoin trong Q1 2018 đã phục hồi từ 13,000 USD lên 17,000 USD, kéo theo sự tăng giá của các đồng coin khác); Thứ hai là việc SpaceX phóng tên lửa Falcon Heavy đã làm sống lại meme mạng "To the Moon", video hài hước "Mooncoin đếm ngược lên mặt trăng" do các thành viên trong cộng đồng sản xuất (lượt xem trên YouTube vượt 500,000) đã bất ngờ mang lại lưu lượng truy cập.
Thật tiếc là Mooncoin không thể nắm bắt cơ hội cuối cùng này. Nhóm phát triển tuyên bố sẽ tạo ra trò chơi "thế giới ảo căn cứ trên mặt trăng", nhưng cuối cùng bản trắng cũng không được phát hành, thậm chí cái gọi là "trò chơi thế giới ảo" chỉ là một video demo Unity. Sau đó, với việc Bitcoin giảm 60% vào tháng 4 năm 2018, sự nhiệt tình của thị trường đã giảm, Mooncoin hoàn toàn biến mất khỏi sân khấu. Như đã tóm tắt trong báo cáo "Chu kỳ tiền mã hóa" của Delphi Digital (2019): "Sự hồi sinh này xác nhận quy luật tàn khốc của meme coin - những dự án thiếu văn hóa tích lũy, bất kỳ cập nhật công nghệ nào cũng chỉ là liều thuốc duy trì sự sống."
Fedoracoin (TIPS)——Một sự công nhận "quý ông" nhỏ
FedoraCoin (TIPS) ra đời vào ngày 22 tháng 12 năm 2013, với cốt lõi không nhằm vào thị trường đại chúng mà chính xác nhắm mục tiêu vào nhóm văn hóa phụ "Fedora-wearing neckbeard" ("kẻ đeo mũ Fedora") trên Reddit. Sự định hướng cao như vậy đã giúp nó nổi tiếng nhanh chóng trong một cộng đồng cụ thể, nhưng cũng đặt ra nguy cơ hạn chế phát triển sau này.
Về mặt kỹ thuật, TIPS đã áp dụng thuật toán Scrypt khá phổ biến vào thời điểm đó, hỗ trợ