Trong lĩnh vực đầu tư và phân tích thị trường, chúng ta thường gặp một số nhà phân tích tự xưng là 'chuyên gia', họ dường như luôn tìm ra bằng chứng lịch sử để chứng minh sự tiên đoán của mình. Những người này có một khả năng độc đáo, đó là sau khi thị trường xảy ra những thay đổi lớn, họ nhanh chóng lôi ra một dự đoán cách đây vài năm và tuyên bố 'đã sớm đoán ra ngày này'. Tuy nhiên, cách làm này bỏ qua một vấn đề quan trọng: giữa dự đoán đó và hiện tại, thị trường đã trải qua những biến động và thay đổi nào?

Trên thực tế, hành vi này phản ánh một loại thiên lệch nhận thức điển hình - trí nhớ chọn lọc và sự sáng suốt muộn màng. Các nhà phân tích có thể đã đưa ra vô số dự đoán trong quá khứ, trong đó chắc chắn sẽ có một số dự đoán trúng. Nhưng họ có xu hướng chỉ nhấn mạnh những dự đoán chính xác, trong khi lặng lẽ bỏ qua một lượng lớn những lời tiên tri không thành hiện thực.

Cách làm này không chỉ gây hiểu lầm cho các nhà đầu tư, mà còn bóp méo bản chất của phân tích thị trường. Phân tích thực sự có giá trị nên được xây dựng dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về xu hướng dài hạn của thị trường, chứ không phải dựa vào sự may mắn hay những suy luận kiểu "thầy bói xem voi".

Với tư cách là nhà đầu tư lý trí, chúng ta cần cảnh giác với "logic kiếm tiền mãi mãi" này, và nên chú ý đến tỷ lệ chính xác dự đoán tổng thể của các nhà phân tích, cũng như cách họ giải thích quá trình biến động của thị trường. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể thực sự thu lợi từ phân tích chuyên nghiệp, thay vì bị mê hoặc bởi những "tiên đoán" bề ngoài.