Quyền lực chuyển giao: Sự hưng thịnh và suy tàn của đế chế Launchpad memecoin trên chuỗi Solana

"Vua đã chết, vua sống muôn năm." Câu tuyên bố cổ xưa này tiết lộ một chân lý vĩnh cửu: quyền lực không bao giờ thuộc về bất kỳ ai, nó như nước chảy, luôn tìm kiếm những cái bình mới. Trong thế giới tiền điện tử, nghi lễ cổ xưa này đang diễn ra trên bản đồ memecoin Launchpad trên chuỗi Solana.

Người thống trị trước đây Pump.fun cách đây một tháng còn nắm giữ 88% thị phần, giờ chỉ còn 13%. Đối thủ mới Let'sBONK đã chiếm 86% thị trường. Đây không chỉ là một biểu hiện khác của sự biến động trong thế giới tiền điện tử, mà còn là một ví dụ điển hình về sự sụp đổ của một đế chế: khi bỏ qua yếu tố chú ý này, dù có lợi thế đi trước lớn đến đâu cũng sẽ nhanh chóng biến mất.

!7388151

Sự trỗi dậy và suy tàn của đế chế Pump.fun

Pump.fun được ba thanh niên ngoài hai mươi tuổi ra mắt vào tháng 1 năm 2024, với thao tác đơn giản đã hoàn toàn thay đổi logic phát hành đồng meme. Người dùng chỉ cần tải lên hình ảnh, đặt tên, nhấp vài lần là có thể phát hành một đồng, chi phí chưa đến 2 đô la, không cần lập trình.

Điều này đáp ứng một động lực cơ bản để chuyển hóa "vô giá trị" thành "có giá trị". Đến tháng 1 năm 2025, Pump.fun đã tạo ra hơn 458 triệu đô la doanh thu, với hàng nghìn đồng coin mới ra mắt mỗi ngày, doanh thu hàng ngày trong thời kỳ cao điểm vượt qua 7 triệu đô la. Nó không chỉ trở thành cơ sở hạ tầng mà còn nắm giữ quyền lực trong văn hóa.

Tuy nhiên, bi kịch bắt đầu từ chức năng "đổi mới" của nó: phát trực tiếp. Để thu hút sự chú ý, một số người dùng bắt đầu thực hiện những hành vi cực đoan trong các buổi phát trực tiếp, bao gồm mô phỏng tự sát, đe dọa tự tử, v.v. Lần nghiêm trọng nhất, một người dùng chưa thành niên đã cầm súng đe dọa gia đình trước ống kính.

Pump.fun buộc phải đóng chức năng phát trực tiếp, nhưng danh tiếng đã bị hủy hoại. Doanh thu trong tuần đó giảm 66%, đối thủ tận dụng cơ hội. Đối mặt với áp lực, Pump.fun quyết định tự cứu mình bằng cách phát hành đồng tiền (ICO).

Về mặt kỹ thuật, ICO được coi là thành công, đã huy động 500 triệu đô la từ hơn 10.000 ví trong vòng 12 phút, cộng với 700 triệu đô la từ đợt gọi vốn riêng. Nhưng khi phân tích sâu, phát hiện ra vấn đề: Hơn 200 ví đã đạt mức giới hạn 1 triệu đô la, 340 người mua đầu tiên chiếm 60% thị phần. Tất cả các token đều được mở khóa hoàn toàn, chỉ có hạn chế chuyển nhượng ngắn hạn.

Giá token ban đầu tăng 75%, nhưng sự nhiệt tình nhanh chóng giảm sút, trong vòng vài tuần giảm 60%, thể hiện tình trạng "xoắn ốc tử vong". Kinh tế token cũng gặp vấn đề, 67% nằm trong tay dự án, lịch phân phối không rõ ràng.

Mặc dù người dùng đã tạo ra gần 750 triệu đô la cho nền tảng, nhưng không có phần thưởng cộng đồng ngay lập tức. Trong cùng lúc, các nhà đầu tư tư nhân đã xả bán 160 triệu đô la token trên sàn giao dịch, gây ra áp lực bán lớn.

Cú đánh cuối cùng là đồng sáng lập Alon Cohen công khai tuyên bố hủy bỏ airdrop cam kết lâu dài. Giá token giảm 15% trong vòng 24 giờ. Điều này không chỉ liên quan đến airdrop mà còn là một đòn chí mạng đối với niềm tin của cộng đồng.

!7388153

Sự trỗi dậy của Bonk

Khi Pump.fun liên tục mắc lỗi, Let'sBONK âm thầm xây dựng mọi thứ mà đối thủ thiếu: tính minh bạch, định hướng cộng đồng và giao tiếp rõ ràng.

Hiện tại, doanh thu hàng ngày của Let'sBONK đạt 1,3 triệu USD, gấp 5 lần 254.000 USD của Pump.fun. Tính theo năm, doanh thu hàng tháng của Let'sBONK lên tới 434,92 triệu USD, trong khi Pump.fun là 267,25 triệu USD.

Từ tháng Năm gần như bằng không, đến tháng Bảy ổn định vượt qua doanh thu hàng ngày một triệu đô la, doanh thu của Let'sBONK đang tăng trưởng ổn định. Doanh thu của Pump.fun thì từ đỉnh điểm tháng Một trên 7 triệu đô la đã sụt giảm xuống mức của tháng Chín năm 2024.

Sau ICO, giá trị thị trường của token PUMP giảm 60%, trong khi BONK tương đối ổn định, duy trì ở mức 2,1 tỷ USD. Let'sBONK mỗi tuần sẽ sử dụng 1% doanh thu để mua lại BONK, hỗ trợ cho token sinh thái ra đời trước nền tảng.

!7388154

Kinh tế chú ý

Pump.fun đã từng nắm giữ lợi thế nhờ hiệu ứng mạng. Các nhà phát triển phát hành token ở đó vì các nhà giao dịch có mặt ở đó, và các nhà giao dịch có mặt ở đó vì những memecoin hot nhất đều được phát hành lần đầu ở đó. Hiệu ứng flywheel này có vẻ như không thể ngăn cản.

Nhưng sự chú ý thì rất mong manh. Không giống như hàng rào bảo vệ của các doanh nghiệp truyền thống, một khi niềm tin sụp đổ, tâm lý của người dùng sẽ lập tức tan vỡ. Một sự cố trong buổi livestream đã khiến người dùng có lý do để thử nghiệm các nền tảng thay thế. Let'sBONK ngay lập tức trở thành lựa chọn "sạch".

Điều này gợi nhớ đến việc Myspace thua Facebook. Myspace có chức năng và quy mô, nhưng đã thua trong việc xây dựng câu chuyện văn hóa. Facebook trở thành nền tảng của "người dùng thực", trong khi Myspace trở thành biểu tượng của thông tin rác và sự hỗn loạn.

Nhận ra cuộc khủng hoảng, Pump.fun đã phát động phản công. Họ đã tăng tỷ lệ mua lại token từ 25% doanh thu hàng ngày lên 100%. Mặc dù khoảng 254.000 đô la mỗi ngày được sử dụng để mua lại, cao hơn nhiều so với 13.000 đô la của Let'sBONK (chiếm 1%), nhưng điều này cũng có nghĩa là toàn bộ doanh thu được sử dụng để mua lại chứ không phải cho sự phát triển của nền tảng.

Họ cũng đã triển khai chương trình khuyến khích 30 ngày, thưởng cho các token PUMP dựa trên hoạt động giao dịch. Tuy nhiên, phản hồi ban đầu cho thấy những chiến lược này không thay đổi được tình hình.

Vấn đề không nằm ở chiến thuật mà ở cấp độ chiến lược. Dù có bao nhiêu đợt mua lại hay khuyến khích, cũng không thể khôi phục được niềm tin đã mất, cũng như không thể thu hút lại sự chú ý của người dùng đã chuyển đi.

Phần thưởng của Pump.fun chỉ xoay quanh khối lượng giao dịch, trong khi Let'sBONK xây dựng một hệ thống phần thưởng sinh thái gắn liền với lợi ích của người dùng. Chương trình thưởng BONK cho phép người dùng khóa tài sản từ 6 đến 12 tháng, nhận được phân chia doanh thu sản phẩm sinh thái theo tỷ lệ. Thời gian khóa càng dài, hệ số càng cao. Sản phẩm hoạt động càng tốt, người dùng càng nhận được nhiều lợi nhuận.

Người dùng có thể nhận "Điểm Bonk" thông qua giao dịch, mua sắm hoặc phát hành token, và trong tương lai có thể đổi lấy hàng hóa hoặc quyền lợi. Trải nghiệm phát triển theo cách gamification khiến người dùng cảm thấy tham gia vào một sứ mệnh lớn hơn.

Khi Pump.fun vẫn đang khám phá cho ICO, Let'sBONK đã cung cấp một hệ thống thưởng có cấu trúc cho người dùng cốt lõi. Trong thế giới tiền điện tử, vốn luôn chảy về phía cơ chế khuyến khích tốt hơn.

!7388155

Bức tranh lớn hơn

Trong các ngành truyền thống, các nhà lãnh đạo thị trường có thể ngồi vững trên ngai vàng hàng chục năm. Nhưng trong thị trường số, chi phí chuyển đổi của người dùng gần như bằng không, vị trí thống trị có thể biến mất chỉ trong vài tháng.

Có cuộc điều tra tiết lộ rằng Dylan Kerler, đồng sáng lập của Pump.fun, đã tham gia vào kế hoạch "thổi giá và bán hàng". Trong một ngành công nghiệp được xây dựng dựa trên sự tin tưởng và meme, sự sụp đổ về uy tín đồng nghĩa với cuộc khủng hoảng sinh tồn.

Thành công của Let'sBONK không nằm ở việc xây dựng một sản phẩm tốt hơn về cơ bản, mà là đã thâm nhập vào thị trường vào thời điểm danh tiếng của Pump.fun đang yếu nhất. Trong nền kinh tế chú ý, thời điểm thường quan trọng hơn công nghệ.

Logic của người chiến thắng trong hiệu ứng mạng bắt đầu đảo ngược. Sau khi người dùng chuyển sang Let'sBONK, bánh đà từng khiến Pump.fun nổi lên cũng bắt đầu đảo ngược. Các nhà phát triển theo chân các nhà giao dịch, các nhà giao dịch đuổi theo các dự án nóng nhất, tốc độ giảm của nền tảng tăng lên.

!7388156

Pump.fun còn cơ hội đảo ngược không? Mặc dù thị phần đã giảm mạnh, nhưng họ vẫn chưa đến mức phải ra đi. 1,2 tỷ USD vốn đầu tư đã giúp họ có thêm thời gian và vốn thí nghiệm. Nền tảng của họ đã hỗ trợ hàng trăm nghìn dự án được phát hành mà không bị sập, điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường áp lực cao. Dù thị phần giảm, mỗi ngày vẫn có doanh thu trên 250.000 USD, doanh thu hàng năm gần 100 triệu USD, cùng với nguồn vốn dự trữ khổng lồ, nền tảng vẫn còn.

Là người tiên phong trong lĩnh vực, họ đã đơn giản hóa việc phát hành đồng tiền thành thao tác nhấp chuột, giành được nhận thức thương hiệu lâu dài. Lợi thế phát hành đầu tiên sẽ không dễ dàng biến mất.

Gần đây, các hành động cũng cho thấy họ không từ bỏ: Pump.fun 2.0 đã thêm cập nhật dữ liệu thời gian thực và giao dịch một chạm; tỷ lệ mua lại đã tăng lên 100%; ra mắt khuyến khích người dùng. Những điều này cho thấy họ đang phản công chứ không phải đầu hàng.

!7388157

Điều có khả năng xảy ra nhất là sự phân mảnh của thị trường. Trong lĩnh vực tiền điện tử, rất ít có kẻ độc quyền lâu dài. Let'sBONK có thể trở thành nền tảng chính, chiếm ưu thế về số lượng phát hành và doanh thu, trong khi Pump.fun chuyển mình thành nền tảng phân khúc với người dùng trung thành, chiếm một vị trí nhờ giao diện, tính năng hoặc hệ sinh thái.

Để thực sự lật ngược tình thế, Pump.fun không chỉ cần giải quyết các vấn đề kỹ thuật hoặc dựa vào tiền bạc để giữ chân người dùng, mà còn phải xây dựng lại niềm tin và chiếm lại vị trí văn hóa. Điều này có nghĩa là cần phải có một cấu trúc kinh tế token minh bạch, tập trung vào cộng đồng, thậm chí có thể cần thay thế hoàn toàn ban lãnh đạo để thoát khỏi những tranh cãi trong quá khứ.

!7388158

Khi một người cai trị mất đi tính hợp pháp, bao nhiêu tài sản và nghi lễ cũng không thể lấy lại được danh dự. Chỉ có những nhà lãnh đạo mới mới có thể giành lại sự tôn trọng của những người cũ. Đôi khi, để duy trì vương quốc, vương miện phải được truyền lại cho người mới.

!7388159