Phát biểu gần đây của ủy viên điều hành ECB Cipollone, nói trắng ra là đang tạo ra một vùng đệm cho thị trường: Đừng vội kết luận, chuyện cắt giảm lãi suất vẫn chưa có dấu chấm hết. Tương lai đi thế nào? Phải chờ dữ liệu lên tiếng, tùy vào rủi ro thay đổi ra sao.

Nói về lạm phát trước. Nhìn bề ngoài thì gần đây hạ nhiệt khá nhanh, nhưng bên trong thì ý kiến trái chiều dữ dội. Có người lo giá năng lượng tăng vọt, hoặc bên Mỹ mà tăng thuế, giá cả lại có nguy cơ leo thang—trong trường hợp này liệu có dám hạ lãi suất mạnh? Nhưng cũng có người lo lắng về phía ngược lại: Kinh tế yếu như vậy, nếu lạm phát tụt xuống dưới mục tiêu 2%, không giảm lãi suất thì kinh tế có thể tắt ngóm luôn.

Xét về tăng trưởng. Kinh tế khu vực đồng euro gần như dậm chân tại chỗ suốt hai năm, môi trường tín dụng thì eo hẹp, doanh nghiệp không dám đầu tư, người dân cũng ngại tiêu tiền. Cipollone nhiều lần nhấn mạnh một quan điểm—lương phải tăng thì phục hồi kinh tế mới vững. Nhưng nếu tốc độ tăng lương yếu, nhu cầu bên ngoài tiếp tục èo uột? Lúc đó không giảm lãi suất thì khó mà trụ nổi.

Còn một chi tiết kỹ thuật: thắt chặt bảng cân đối (QT). Cipollone nói rất rõ, thu hẹp bảng cân đối sẽ đẩy lợi suất lên, siết chặt tín dụng ngân hàng, tự nó đã làm kinh tế nguội bớt. Vậy nên dù có cắt giảm lãi suất thật, mức độ bơm tiền thực tế cũng bị thu hẹp bảng cân đối làm giảm đi phần nào, không mạnh như tưởng.

Với thị trường, phát biểu này thực ra ẩn ý rằng—ECB sẽ không cố chấp đi một hướng, dữ liệu thay đổi là xoay ngay. Nhà đầu tư giờ phải bám sát mấy chỉ số: diễn biến lạm phát, tốc độ tăng trưởng kinh tế, thay đổi tiền lương, và tốc độ thu hẹp bảng cân đối ra sao. Nếu dữ liệu sắp tới cho thấy kinh tế không chịu nổi, hoặc lạm phát thực sự giảm, xác suất giảm lãi suất quay lại bàn là rất cao; ngược lại nếu lạm phát bật lại hoặc môi trường tài chính đột ngột nới lỏng quá mức, chính sách có thể dừng ngay lập tức. Nói chung, con đường này còn dài, đừng vội chọn phe, đứng ngoài quan sát có khi lại là nước đi an toàn nhất.