Sự thật về meme coin: Đừng hối thúc kéo giá nữa, bạn mới chính là "nhà cái" thực sự

Vào tháng 5 năm 2021 đã xảy ra một chuyện khá “ma thuật”—một “đồng coin cho vui” ra đời từ năm 2013, bỗng nhiên lọt vào TOP10 vốn hóa thị trường tiền mã hóa.

Khi Dogecoin tăng vọt lên hàng chục tỷ đô vốn hóa, rất nhiều người ngơ ngác: một token với cái đầu chó Shiba,凭什么?

Bí mật thực ra ẩn giấu trong mỗi bình luận “To the Moon”, trong những meme lan truyền điên cuồng, và sâu xa hơn nữa là trong một niềm tin nào đó được hàng triệu người tự nguyện hình thành.

Hôm nay, chúng ta sẽ phân tích tại sao logic giá trị của Meme coin chẳng liên quan gì đến việc bạn giục dự án “kéo giá”.

Một sự kiện bất ngờ bắt đầu từ sự chế giễu

Câu chuyện bắt đầu từ năm 2013. Lúc đó, hai lập trình viên Billy Markus và Jackson Palmer chỉ muốn trêu đùa một phen—giới tiền mã hóa ngày nào chẳng khoe công nghệ, thổi phồng ý tưởng? Thế là họ quyết định làm ngược lại hoàn toàn.

Họ lấy meme chó Shiba nổi tiếng nhất mạng làm logo, số lượng phát hành? Vô hạn. Thiết kế này thời điểm đó đúng là trò cười lớn nhất với chủ nghĩa “khan hiếm”.

Kết quả thì sao? Những người chơi đầu tiên lại thấy như vậy mới chất. Người trên Reddit bắt đầu dùng Dogecoin để tip cho các bài đăng thú vị, cộng đồng tự phát làm từ thiện, thậm chí gây quỹ tài trợ cho tay đua NASCAR và đội trượt tuyết Jamaica. Không whitepaper, không đột phá công nghệ, chỉ dựa vào nhiệt huyết cộng đồng, Dogecoin từng đạt đỉnh 0,74 đô la vào năm 2021, vốn hóa có lúc vượt 85 tỷ đô.

Dòng tweet của Elon Musk đúng là “đổ thêm dầu vào lửa”, nhưng thứ thực sự giúp Dogecoin tồn tại đến hôm nay là gì? Chính là những holder ngày này qua năm khác tạo meme, tổ chức hoạt động. Khi các altcoin khác chết không còn dấu vết, cộng đồng Dogecoin vẫn tiếp tục chơi meme, tiếp tục lan truyền.

Chính sức mạnh văn hóa này mới là “hào quang bảo vệ” của nó.

Khi meme trở thành tài sản có thể giao dịch

Nếu nói Dogecoin là “vô tình trồng liễu”, thì Shiba Inu (SHIB) năm 2020 là tái hiện có chủ đích. Tự xưng là “Dogecoin killer”, SHIB vẫn dùng hình ảnh chó Shiba để tập hợp cộng đồng, hô vang khẩu hiệu “SHIB Army”, khiến mỗi holder đều cảm thấy mình là một phần của một phong trào văn hóa.

Năm 2021, giá SHIB tăng vọt 120.000 lần, vốn hóa cao nhất đạt 36 tỷ đô.

Còn “kỳ dị” hơn là PEPE coin năm 2023. Một meme “ếch buồn”, không ai hậu thuẫn, hoàn toàn dựa vào cộng đồng lan truyền, chỉ trong hai tuần vốn hóa đã vượt 7 tỷ đô.

Những ví dụ này cho ta thấy gì? Giá Meme coin không đến từ mã nguồn “đỉnh cao”, mà đến từ việc biểu tượng văn hóa đó lan truyền rộng đến đâu. Cũng như Disney kiếm tiền nhờ chuột Mickey, Meme coin biến meme thành tài sản văn hóa có thể giao dịch.

Càng nhiều người biết, sử dụng, lan truyền biểu tượng, nó càng có giá trị. Đơn giản và trực diện.

Đừng giục “kéo giá” nữa, chính bạn mới là “cá mập”

Nhiều người mới mua Meme coin xong ngày nào cũng hỏi: “Bao giờ dự án kéo giá?”

Bạn ơi, bạn nhầm rồi.

Meme coin không giống cổ phiếu hay Bitcoin. Cổ phiếu có doanh nghiệp đứng sau, Bitcoin có công nghệ blockchain, còn Meme coin chỉ có duy nhất “nền tảng cơ bản” là sự đồng thuận cộng đồng và lan truyền văn hóa. Đội dự án cùng lắm chỉ là người châm lửa, còn “cá mập” thực sự là mỗi holder.

Nhìn vào PEPE sẽ rõ—không có người sáng lập, không có đội ngũ, hoàn toàn dựa vào cộng đồng tự phát trên Twitter và Telegram sáng tạo meme, chia sẻ meme. Bạn chia sẻ một meme PEPE, bạn kể với bạn bè về con ếch này thú vị thế nào, nghĩa là bạn đang “tăng giá trị” cho nó. Mỗi lần lan truyền đều làm tăng giá trị biểu tượng văn hóa này.

Ngược lại, nếu cộng đồng chỉ ngồi chờ đội dự án “kéo giá”, thì chẳng khác gì một nhóm người ngồi nhìn vào ao cá không đẻ, sớm muộn cũng cạn kiệt. Gần đây trên Pump.fun mỗi ngày ra đời hàng trăm Meme coin mới, nhưng 99% không sống nổi quá một tuần, vì chúng chỉ có mã nguồn mà không có văn hóa, càng không có cộng đồng chịu lan truyền.

Chú ý mới là “mỏ vàng” thật sự

Thời đại bùng nổ thông tin, chú ý là tài nguyên khan hiếm nhất. Meme coin bản chất là chứng khoán hóa sự chú ý—biến sự quan tâm, bàn luận, chia sẻ của cộng đồng thành tài sản có thể giao dịch.

Thuật toán nền tảng thích nội dung vui nhộn, mà Meme coin vốn sinh ra để lan truyền trên mạng xã hội. Một meme hài hước dễ lan tỏa hơn whitepaper, một câu “To the Moon” dễ tạo FOMO hơn thông số kỹ thuật. Khi bạn đăng meme SHIB lên story, bạn đang giúp nó “chiếm” sự chú ý của người khác, và sự chú ý đó cuối cùng sẽ chuyển hóa thành lực mua.

Meme coin trên Solana và Base cực kỳ sôi động, là vì nền tảng này giao dịch nhanh, phí thấp, phù hợp cho small trader giao dịch và lan truyền tần suất cao. Công nghệ chỉ là hạ tầng, động cơ thật sự là cộng đồng tạo ra “tiền tệ xã hội”.

Ba quy tắc sinh tồn

Nếu bạn quyết định tham gia trò chơi văn hóa này, nhớ kỹ ba điều sau còn quan trọng hơn ngồi dán mắt vào biểu đồ:

Hãy chọn biểu tượng văn hóa bạn thực sự đồng cảm

Đừng mua Meme coin bạn không hiểu. Nếu bạn thấy một meme nhạt nhẽo, đừng mong người khác sẽ lan truyền nó. Holder PEPE đa phần là Gen Z lớn lên cùng meme này, họ lan truyền vì thật sự yêu thích chứ không chỉ vì kiếm tiền.

Hãy làm người truyền bá, đừng chỉ là kẻ đầu cơ

Thay vì ngày nào cũng hỏi “bao giờ kéo giá”, hãy nghĩ cách làm nhiều người biết đến meme này hơn. Sáng tạo meme, viết vài câu hài hước, hoặc bình luận dưới chủ đề liên quan. Mỗi lần bạn sáng tạo và lan truyền, bạn đang tăng giá trị cho token mình nắm giữ.

Hãy đầu tư với tâm thế giải trí

Meme coin bản chất là “vé xổ số văn hóa”, dù có chút giá trị văn hóa nhưng vẫn là tài sản đầu cơ cao độ. Đừng bao giờ bỏ vào nhiều hơn số tiền bạn chịu mất. Hãy coi như mua vé vào công viên giải trí—vui là chính, kiếm được tiền chỉ là phần thưởng.

IPO văn hóa Internet

Khi chúng ta biến meme thành tiền mã hóa, thực chất là đang IPO cho văn hóa Internet. Mỗi lần Meme coin tăng giá mạnh, là một lần văn hóa grassroots tấn công hệ thống tài chính truyền thống.

Nhưng nhớ: Không có lan truyền thì không có giá trị.

Những lời hứa hẹn của dự án, kêu gọi của KOL, đều không bằng meme trong điện thoại bạn chuẩn bị đăng story. Thay vì đợi người khác “kéo giá”, hãy mở app vẽ và sáng tạo biểu tượng văn hóa tài chính của riêng thời đại này.

Bởi trong kinh tế chú ý, ai cũng là “cá mập” của chính mình.