Phương án gia hạn cho trái phiếu Vanke MTN004 trị giá 220.000 đã chính thức lộ diện—lẽ ra gốc và lãi phải đến hạn vào ngày 15/12, giờ thì hoãn thẳng một năm, trong thời gian này không trả gốc cũng không trả lãi. Chủ nợ đương nhiên không đồng ý, đã bổ sung hai đề xuất, yêu cầu cốt lõi rất rõ ràng: hoặc là trả lãi đến hạn trước, hoặc đưa ra biện pháp bảo đảm hoặc tăng tín nhiệm thực tế.

Càng khó xử hơn là, hai công ty xếp hạng tín nhiệm gần như cùng lúc thông báo chấm dứt xếp hạng đối với Vanke và các trái phiếu của họ. Nói cho hay thì gọi là “chấm dứt xếp hạng”, nói thẳng ra là tình hình tín dụng đã xấu tới mức không thể xếp hạng nổi—nếu cứ phải cho một mức, sợ là phải từ AAA trước đây lao thẳng xuống mức rác, sự chênh lệch này quá rõ ràng nên các tổ chức xếp hạng thà rút lui luôn cho đỡ lộ liễu.

Hiện tại trái phiếu Vanke mất xếp hạng, giá cổ phiếu cũng ảm đạm, vậy mà vẫn có người nói đây chỉ là “đau ngắn hạn”. Tôi thì thấy, nhiều người miệng nói đau ngắn hạn, thực ra là vì bị kẹt hàng nên không nỡ cắt lỗ mà thôi. Ngay từ đầu năm ngoái, tín hiệu rủi ro đã rất rõ ràng, lúc đó giá cổ phiếu vẫn còn 9 tệ, thật không biết lúc ấy có bao nhiêu người đã kịp chạy.

Bây giờ Đường sắt Thâm Quyến rõ ràng đã thu hẹp cứu trợ, chuyển sang thúc đẩy Vanke tự xử lý theo hướng thị trường hóa. Tín hiệu phía sau chuyện này rất rõ—phần lớn là phát hiện vấn đề nội bộ doanh nghiệp nghiêm trọng hơn tưởng tượng. Gần đây liên tiếp có lãnh đạo bị điều tra, cũng chứng minh điều này phần nào. Tuy Vanke vẫn còn tài sản hàng trăm tỷ, nhìn trên sổ sách thì khá có giá trị tiềm năng, nhưng giá cổ phiếu hiện tại đã bị thổi phồng quá mức, giá trị thực tế e rằng còn xa mới bằng như vậy.