Gần đây tôi đọc được một bài báo, nội dung không phải về các chính sách vĩ mô, cũng không phải những tin tức xã hội nóng hổi hay chuyện giật gân, mà là một thực tế đang diễn ra nhưng ít ai chịu đối mặt —

Thế hệ Z đang ồ ạt đổ vào thị trường tiền mã hóa, hoàn toàn không phải vì “niềm tin” hay “xu hướng”. Nói thẳng ra, chính giá nhà cao đã dồn họ vào chân tường, buộc họ phải hình thành một logic sinh tồn hoàn toàn mới: đã khi kịch bản cuộc đời kiểu truyền thống không còn hiệu quả, thì chi bằng lật bàn làm lại từ đầu.

Bản khảo sát của Financial Times đã nói toạc ra: Giới trẻ Mỹ bị “không thể mua nổi nhà” làm thay đổi hoàn toàn chiến lược —

Tiết kiệm sao? Đến ngày gom đủ tiền đặt cọc chắc cũng bạc cả tóc. Cày cuốc chăm chỉ? Tốc độ tăng lương mãi mãi không theo kịp đường cong giá nhà. Các sản phẩm tài chính truyền thống? Lợi nhuận ít ỏi nhìn mà như trò đùa. Mua nhà ư? Từ “mục tiêu cuộc đời” đã thành “xa xỉ phẩm”.

Phản ứng của họ rất trực tiếp: Tiền tiết kiệm ngày càng ít, động lực làm việc liên tục giảm, chuyển sang tăng cường hành vi đầu cơ — đặc biệt là đổ tiền vào thị trường tiền mã hóa.

Đây không phải mù quáng chạy theo trào lưu, mà gọi là “chủ nghĩa hư vô kinh tế” (Economic Nihilism) — đã biết chơi theo luật cũ chắc chắn thua, thì chi bằng đổi sân chơi thử vận may.

**Tại sao giới trẻ lại bị đẩy vào thị trường tiền mã hóa?**

Vì trong mắt họ, “liều một phen biết đâu đổi đời” còn có vẻ là lối thoát hơn “còng lưng tiết kiệm mười năm”.

Bản khảo sát đó đã hé lộ một bài toán tâm lý đau lòng: Nếu cứ tích cóp từng đồng, mười năm cũng chưa chắc đủ tiền đặt cọc, vậy thì họ thà ném tiền vào những tài sản có thể tăng gấp đôi chỉ trong ba ngày.

Các cơ chế khuyến khích kiểu tài chính truyền thống đã hoàn toàn mất tác dụng với thế hệ này —

Lãi suất tiết kiệm ngân hàng 2%? Lợi suất kép dài hạn của quỹ và cổ phiếu 7%? Trong khi giá nhà mỗi năm tăng từ 10%-20% trở lên?

Bạn thử cho một người trẻ 25 tuổi tính toán: với tốc độ tăng lương hiện tại, đến năm 40 tuổi có khi còn chưa chạm được ngưỡng đặt cọc mua nhà. Chi phí thời gian quá lớn, chi phí cơ hội còn cao hơn.

Nên logic lựa chọn của họ rất đơn giản: thay vì để tiền vào “tài sản an toàn” ngày càng mất giá, họ chọn đổ vào thị trường crypto đầy biến động nhưng giàu khả năng — chí ít còn có cơ hội đổi đời.

Đây không phải bốc đồng, mà là phép tính lý trí bị thực tế dồn ép mà ra.