Động thái lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản hiện nay có thể là quả bom nổ chậm nguy hiểm nhất trên thị trường toàn cầu.

Nhiều năm qua, Nhật Bản duy trì chính sách lãi suất bằng 0, thậm chí âm, trở thành "máy in tiền" cho các nhà đầu cơ toàn cầu. Các tổ chức đi vay yên với lãi suất thấp một cách điên cuồng, sau đó đổi sang đô la Mỹ, đổ vào chứng khoán Mỹ, thị trường trái phiếu, thị trường mới nổi, tiền mã hóa — các tài sản nóng như SOL, XRP, BNB đều từng hưởng lợi từ bữa tiệc thanh khoản này. Đây chính là giao dịch kinh điển "arbitrage đồng yên" (Yen Carry Trade): vay vốn giá rẻ + đầu tư tài sản sinh lời cao, ăn trọn chênh lệch lãi suất.

Nhưng nếu Ngân hàng Trung ương Nhật Bản thực sự nhấn nút tăng lãi suất, luật chơi sẽ bị thay đổi chỉ sau một đêm. Chi phí vay yên tăng vọt, cơ hội arbitrage bị thu hẹp hoặc biến mất. Các nguồn vốn buộc phải đóng vị thế: bán tháo cổ phiếu, trái phiếu, tài sản mã hóa để đổi lấy yên trả nợ. Đồng thời, đồng yên còn có thể tăng giá do nhu cầu hồi hương, càng làm áp lực đóng vị thế mạnh hơn — đây chính là "vòng xoáy tử thần giải đòn bẩy" đáng sợ, tương tự cơn bão thanh lý toàn cầu sau khi Lehman Brothers sụp đổ năm 2008.

Rủi ro cấu trúc như vậy còn nguy hiểm hơn biến động của một thị trường đơn lẻ. Sức sát thương thực sự thường ẩn giấu ở khoảnh khắc đòn bẩy bị sụp đổ ngược.