Kim stablecoin depolamasını kontrol ediyorsa, bankacılığın geleceğini de o kontrol eder.

Yazar: Decentralised.Co

Derleme: Shenchao TechFlow

Kim sabit paranın temellerini kavrarsa, bankacılığın geleceğini de o kontrol eder. Son 200 yılda bankalar, mevduatları toplayarak ölçek genişlemesi sağladı; finansal teknoloji şirketleri ise mevduatları kiralayarak işlerini büyüttü. Ancak artık, sabit paralar mevduatların taşınabilir olmasını sağlıyor ve bu değişim, küresel bankacılık ortamını yeniden şekillendiriyor.

Her bankacılık devrimi, fon depolama yöntemindeki değişimle başlar.

19. yüzyılda, bankalar altın destekli özel senetler ihraç etti, ancak güven sadece yerel düzeydeydi ve oldukça zayıftı.

20. yüzyılda, Federal Rezerv ve Federal Mevduat Sigorta Şirketi (FDIC) aracılığıyla merkezileşmiş güven, JPMorgan Chase ve Citibank gibi bankacılık devlerinin ortaya çıkmasına neden oldu.

2010'lu yıllarda, finans teknolojisi şirketleri dijital yöntemlerle yeni nesil bankalar kurdular, örneğin Revolut ve Nubank.

Artık, stablecoin'ler mevduatları bankalardan tamamen çekti ve bunları internet ölçeğinde programlanabilir, sınır tanımayan ve yüksek likidite ile gerçekleştirdi.

Web2 çağındaki finansal teknoloji şirketleri gerçekten bankaların arayüzünü yeniden tasarladı, ancak altyapı değişmeden kaldı.

Örneğin, Revolut müşteri mevduatlarını Lloyds Bankası'nda tutar; Nubank'ın rezervleri nihayetinde Brezilya Merkez Bankası'nda tutulur; Wise hala SWIFT aracılığıyla clearing yapmaktadır. Bu şirketler insanların para ile etkileşim biçimlerini değiştirdi, ancak paranın gerçekte nerede tutulduğunu değiştirmedi.

Bu nedenle, dünyanın en büyük 15 yeni bankasından 9'u her yıl kullanıcı başına 100 doların altında gelir elde etmektedir.

Web2 finans teknolojisi şirketleri daha iyi banka uygulamaları oluşturdu, şimdi kripto alanındaki yeni nesil bankalar (Crypto neobanks) daha iyi bankalar inşa ediyor.

Bu bankalar, doğrudan zincirde stabilcoin mevduatları tutarak ve bu bakiyeleri finansman temeli olarak kullanarak faaliyet göstermektedir. Geleneksel bankalarla benzerlik gösteren bu yapılar, mevduatları devreye sokarlar ancak farklı olarak, kredi vermek için şeffaf olmayan bir bilanço kullanmazlar; bunun yerine likiditeyi şeffaf zincir üstü piyasalara yönlendirirler, örneğin, tokenleştirilmiş ABD devlet tahvilleri veya merkeziyetsiz finans (DeFi) kredi havuzları gibi.

Kullanıcılar fonların akışını görebilir ve bazı durumlarda kazançları paylaşabilir.

Programlanabilir finans, fiziksel şubeler gerektirmediği için geleneksel bankaların hizmet veremediği yerlerde en hızlı genişlemeyi gerçekleştirebilir.

Birçok bankanın varlık değerini koruyamadığı bölgelerde, stabilcoin destekli yeni nesil bankalar, para depolamanın, ödemenin ve transfer etmenin varsayılan yolu haline gelmiştir.

Chainalysis verilerine göre, geçen yıl Latin Amerika'daki kripto para akışı toplamda 1.5 trilyon doları aştı, yalnızca Brezilya'da 319 milyar dolara ulaştı ve bunun neredeyse %90'ı tasarruf, maaş ve havaleler için kullanılan stabilcoinlerden geldi.

Stablecoinlerin ana akıma girmesiyle birlikte, mevduatlar da banka sistemi dışında toplanmaya başladı.

Bugün, 3000 milyar doların üzerinde dijital dolar biçiminde cüzdanlar ve tokenleştirilmiş devlet tahvilleri arasında akış sağlanıyor, bu akışlar henüz koordine edilmemiş olmasına rağmen, ölçek oldukça büyük.

Benzer bir durum 19. yüzyılda meydana geldi: Yüzlerce “serbest banka” kendi banknotlarını ihraç etti ve her bir banknotun farklı rezerv desteği vardı. Bu, sık sık banka paniklerine ve güvenin çökmesine yol açtı, ta ki JPMorgan gibi kuruluşlar, istikrarı sağlamak ve tüm sistemi birleştirmek için mevduatları birleştirmeye başlayana kadar.

Kripto alanındaki yeni banka, sistematik hale getirmek için dağınık dijital dolar mevduatları organize ederek aynı sorunu çözmektedir.

ARK Invest'in “BÜYÜK FIKRALAR 2025” raporuna göre, 2024 yılında stabilcoinlerin işlem hacmi 15.6 trilyon doları aşacak ve bu, Mastercard ve American Express'in toplamından daha fazla olacak.

Bu fon akışlarını yöneten platformlar, cüzdanlar, borsalar ve yeni nesil kripto bankalar, sessizce küresel finansın yeni uzlaşma katmanı haline gelmektedir.

KAST, Tria ve Plasma gibi protokoller, tıpkı JPMorgan'ın dolar temizleme merkezi ya da Stripe'ın çevrimiçi ödeme alanındaki rolü gibi, stabilcoin likiditesinin varsayılan merkezi haline geliyor.

KAST, yeni nesil bir ödeme bankasıdır; Tria, kullanıcılara kendi kendine saklama hesapları oluşturur; Plasma ise fon akışını destekleyen zincir üzerindeki altyapıyı sağlar.

Bu nedenle, BNY Mellon ve Visa gibi devler, stablecoin ödeme ağlarını entegre etmek için yarışırken, Stripe kendi Layer 1 blok zincirini inşa ediyor. Hepsi aynı hedefin peşinde: dijital doların saklandığı yeri kontrol etmek, çünkü finans sektöründeki diğer tüm iş modelleri bunun üzerine inşa ediliyor.

Geleneksel bankalar, mevduat yatırımlarından kredi ve menkul kıymetlerden birkaç puan kazanç elde eder, ancak bu kazancı kullanıcılarına neredeyse hiç geri vermezler.

Tokenleştirilmiş dolar sayesinde, kazançlar banka bilançosunun altında gizlenmemektedir. Kullanıcılar kazançların kaynağını ve gidişatını anlık olarak görebilir, hatta kazançları doğrudan paylaşabilir.

Küresel ticari mevduat toplamı yaklaşık 87 trilyon ABD doları.

Artık daha fazla sermaye zincir üzerinde hareket ettikçe, bu sermayenin transferi veya kazanç elde etmek için aracıya ihtiyacı olmayacak, bunun yerine verimliliğe ihtiyaç duyulacak. Bu zincir üzerindeki ödeme ağlarını kim inşa ederse, bir sonraki bankacılık devriminde o kişi öne çıkacaktır.